LONG ĐỞM THẢO: TÁC DỤNG CHỮA BỆNH, KIÊNG KỴ VÀ LIỀU DÙNG – 龙胆草
Tên dùng trong đơn thuốc:
Long đởm thảo.
Phân cho vào thuốc:
Rễ.
Bào chế:
Bỏ cuống dùng rễ, thái nhỏ, sao với rượu, hoậc ngâm nước Cam thảo một đêm, gạn nước đi phơi khô 1 đê’ dùng.
Tính vị quy kinh:
Vị đắng, tính vị đại hàn. Vào hai kinh can, đởm.
Công dụng:
Tả thực hỏa ở can đởm, thanh thấp nhiệt ở hạ tiêu.
Chủ trị:
1 – Chữa các chứng thực hỏa ở can đởm như mắt đỏ, họng đau, sườn đau, miệng đáng.
2 – Chữa kinh giản nhiệt tà do hòa ở can đởm bốc lên, và trẻ em bị cam tích phát nhiệt.
3 – Chứng thấp nhiệt ở hạ tiêu làm bộ phận sinh dục nóng ngứa.
Kiêng kỵ:
Người bị tỳ vị hư hàn đi ia chảy và không có thực hỏa thì cấm dùng.
Liều lượng:
Tám phán đến một đồng năm phân.
Bài thuốc ví dụ:
Bài Long đởm tả can thang (Hòa tễ cục phương) chữa sườn đau, miệng đắng, tai điếc, tai sưng, gân suy nhược (bệnh do can khí nhiệt, can âm hao tổn, hoặc thận tinh hao tổn quá nhiều làm cho gán và cân mạc mất nguồn bồi dưỡng. N.D.) vùng hạ bộ luôn bị ưốt, nóng ngứa, bộ phận sinh dục sưng, bạch trọc, đái ra máu.
Long đởm thảo, Hoàng cầm, Chi tử, Trạch tả, Mộc thông, Xa tiền tử, Đương quy, Sài hồ, Sinh địa, Cam thảo, mười vị trên cho nước vào sắc lên uống.
Tham khảo:
Nước Long đởm đắng như nước mật, tính vị rất đấng, đại hàn, dùng nhiều hại dạ dầy, vả lại khó uống, phải cho thêm chút ít Cam thảo để làm dịu giảm vị đắng. Long đởm thảo tẩm với rượu thi đi lên, đi ra ngoài (phần cơ biểu). Lấy Sài hồ làm chủ, Long đởm thảo làm sứ, là thuốc cần dùng chữa bệnh mắt.
