Mã tiền tử
Semen Strychni
Dùng hạt cây mã tiền (còn gọi là củ chi )Strychnos nux- vomicaL. Họ Mã tiền-Loganiaceae.
Vị thuốc có độc, trước khi dùng uống phải qua chế biến đạt tiêu chuẩn qui định.
Mã tiền tử
Tính vị : vị đắng; tính ấm, có đại độc.
Quy kinh: vào kinh can, tỳ.
Công năng: Trừ phong thấp, thông kinh hoạt lạc, mạnh gân cốt.
Chủ trị
Trừ phong thấp, thông kinh, hoạt lạc,giảm đau trong các bệnh phong thấp, đau khớp cấp hoặc mãn tính.
Mạnh gân cốt, dùng trong các trường hợp gân và cơ tê đau, đau thần kinh ngoại biên .
Dùng ngoài chữa ghẻ và một số bệnh ngoài da (tán bột, trộn với dầu vừng bôi).
Tây y dùng làm thuốc kích thích thần kinh trung ương, tăng phản xạ tuỷ, tăng cường kiện và dinh dưỡng của cơ.
Làm nguyên liệu để chiết xuất Strycnin
Liều dùng: 0,1-0,3g/ ngày.( Mã tiền chế)
Kiêng kỵ: Không dùng cho trẻ em và phụ nữ có thai.
Bệnh di tinh, mất ngủ không dùng.
Chú ý:
Những người mất ngủ, di mộng tinh không nên dùng. Dùng ngoài theo dạng cồn xoa bóp.
Tác dụng dược lý: với liều nhỏ, thuốc có tác dụng kích thích thần kinh trung ương và ngoại vi. Ngoài ra còn có tác dụng tăng huyết áp tăng tiết dịch vị
Tên mã tiền dùng để chỉ nhiều loại cây khác nhau thuộc chistrichnoscho những hạt giống như chiếc khuy áo lớn, và có chứa những ancaloid có tác dụng mạnh chủ yếu làstricninvàbruxin. Có cây là cây đứng, có cây là dây leo. Nhiều dây leo chưa xác định tên chính xác, thường chỉ mới tạm xác định làStrichnos sp.
TênStrichnoschữ Hy lạp nghĩa là những cây có độc;nuxnghĩa là quả cứng;vomicanghĩa là gây nôn.
Độc tính: Mã tiền rất độc. Khi bị ngộ độc thường ngáp, nước dãi chảy nhiều, nôn mửa, sợ ánh sáng, mạch nhanh và yếu, tứ chi cứng đờ, co giật nhẹ rồi đột nhiên có triệu chứng như uốn ván nặng. Sau 5′ đến 5h chết vì ngạt.
Thuốc cao bà Giằng chữa tê thấp, đau nhức, sưng khớp, gồm có: Bột mã tiền chế 50g, bột hương phụ tứ chế 13g, bột mộc hương 8g, bột địa liền 6g, bột thương truật 20g, bột quế chi 3g, tá dược vừa đủ hoàn 1000 viên.
