Ngô Thù Du : Tác dụng chữa bệnh, liều dùng và kiêng kỵ – 吴茱萸
Tên dùng trong đơn thuốc:
Ngô thù du, Ngô du, đạm ngô du, khai khẩu Ngô du.
Phần cho vào thuốc:
Hạt quả
Bào chế:
Đun nước sôi ngâm bỏ nước cốt đắng gắt.
Tính vị quy kinh:
VỊ cay tính ôn. Vào bốn kinh: can, thận, tỳ, vị.
Công dụng:
Giáng nghịch khí, ổn định đau. Ôn vị tán hàn.
Chủ trị:
Chữa nôn mửa, ợ nước chua vị quản và bụng đây trướng, vị thống, cước khí, chứng hàn thuộc can vị.
ứng dụng và phân biệt:
1- Bán hạ chữa nôn thiên về hàn ở vị. Hoàng liên chữa nôn thiên về nhiệt ở vị. Ngô Thù du chữa nôn thiên về vị hư.
2- Nhức đàu thuộc kinh quyết âm do nhiệt gây nên thì dùng Tang diệp, Cúc hoa, do hàn gây nôn thỉ dùng Ngô thù du.
3- Ngô thù du vốn cay ôn đều dùng để chữa bệnh, tán hàn Chứng nôn ra nước chua nên giáng hỏa thanh đờm, cũng có thể dùng Ngô thù du để dẫn thuốc.
Kiêng kỵ:
Những người bị âm hư và ngũ tạng có nhiệt, không hàn thì cẩm dùng.
Liều lượng:
Ba phân đến một đồng cân.
Bài thuốc ví dụ:
Bài Ngô thù du thang (Trương Trọng Cảnh phương) chữa ọe khan, nôn ra rãi, bọt, nhức đầu.
Ngô thụ du, Nhân sâm, Sinh khương, Đại tảo, cho nước vào sôi lên, bỏ bã, uống nóng.