NHÂN SÂM CÓ TÁC DỤNG GÌ MÀ QUÝ NHƯ VẬY?

Tên dùng trong đơn thuốc:

Nhân sâm, Cát lâm sàm, Dã sơn sâm, Liêu sâm, Đại sâm.

Phần cho vào thuốc:

Củ sâm (con sâm).

Bào chế:

Lấy củ nhân sâm, cắt hết đầu cuống, hấp qua bằng lửa nhỏ, thái phiến hoặc tán bột đê’ dùng.

Tính vị quy kinh:

Vị ngọt, hơi đắng (nhằng nhặng đắng), tính hàn. Vào hai kinh tỳ, phế.

Công dụng:

Đại bổ nguyên khí, sinh tân dịch, khỏi khát nước.

Chủ trị:

Chữa phế hư suyễn thở, tỳ hư ia chảy, sợ hãi hồi hộp, hay quên, băng huyết rong huyết, hoạt thoát cấp tính, đi đái tháo (tiêu khát) ít tân dịch và các chứng chân khí hư nhược của đàn ông, đàn bà.

Ứng dụng:

1- Rất nhiều chủng loại và tên gọi của vị Nhân sâm, chủ yếu có thê’ chia làm ba loại: Một loại mọc hoang trong núi sâu rừng rậm, gọi là Dã sơn sâm. Sức bổ khí tương đối mạnh mà không co’ táo khí (không nóng). Một loại mọc ở rừng núi Phôi mang về trồng ở trong vườn, gọi là Di sơn sâm, tác dụng gần giống với Dã sơn sâm, nhưng có táo khí (ráo, nóng). Một loại trồng bằng nhân công, gọi là Duơng sâm, tính táo, thiên về ôn. Loại sâm bán trên thị trường phân nhiều là Dưỡng sàm.

2- Nhân sâm tu (râu sâm, rỗ con cùa sâm) là cuốn nhánh mọc ngang mà nhỏ, hay thông khí ở kinh lạc. Nhân sâm lô Là cuống củ nhân sâm, chủ yếu làm cho nôn mửa phong đờm ở vùng ngực. Lá cây Nhân sâm đem ngâm lấy nước gội đâu làm cho tộc đen mượt không rụng.

Kiêng kỵ:

Tràng vị có thực tà mà chính khí chưa hư thì kiêng dừng.

Liều lượng:

Chí dùng một vị sâm thì từ ba đông cân đến một lạng, phối hợp dùng vởi các vị thuốc khác thì tù một đông cân đến 3 đồng cân.

Bài thuốc ví dụ:

Bài Tứ quân tử thang (Thái bình huệ dân hòa tễ cục phương), chữa bệnh kéo dài hư nhược, ngắn hơi, chân tay mỏi mệt, ăn ít không tiêu, là bài thuốc chù yếu bổ khí.
Nhân sâm, Bạch truật, Phục linh, Trích cam thảo, cho nước vào sâc lẽn, uõng nóng sau bữa ăn.

Tham khảo:

Nếu cho vào thuốc thì nên đun riêng rồi hòa (pha) vào mà uống hoặc nhai nuốt.