TÁC DỤNG CHỮA BỆNH CỦA BẠCH PHỤ TỬ LÀ GÌ? 白 附子
Tên dùng trong đơn thuốc:
Bạch phụ tử.
Phần cho vào thuốc:
Củ.
Bào chế:
Ngâm nước lã vài ba ngày, cho vào đun sôi với gừng chín tối giữa củ, phơi khô, rồi mang hấp lên, thái phiến, hoặc bào chê’ bằng cách ủ gio no’ng mà dùng.
Tính vị quy kinh:
Vị cay, ngọt, tính ôn. Vào kinh vị.
Công dụng:
Trừ phong đàm, trục hàn thấp.
Chủ trị:
– Chữa trúng phong đờm vít lại, nói năng khó khản, thậm chí mất tiếng không no’i được.
– Chữa chứng du phong ở trên mặt, người bị đau nửa đầu (thiên đàu thống), đau chính giữa đầu thuộc phong hàn.
ứng dụng và phân biệt:
VỊ Phụ tử chia ra hai loại đen và trắng (hắc bạch). Phụ tử mà người ta thường nói là Hắc phụ tử, vị cay tính nhiệt đuổi được hàn thấp trúng ở phàn dưới (hạ tiêu), thiên về đi xuống vào thận. Một vị khác tức là Bạch phụ tử, vị cay, ngọt mà ôn, tính táo, đi lên, là thuốc thuộc dương tính trong chứng phong, thiên về dẫn sức thuốc đi lên mặt, chủ yếu chữa chứng phong đàm (đờm thuộc phong), làm táo (ráo) được thấp đàm (đờm thuộc thấp).
Kiêng kỵ:
Vị thuốc này cay ôn, thiên về đi lên phần trên, nếu là loại trúng phong thuộc âm hư, thì tuy có đờm ủng tắc, vít lại cũng cấm dùng. Còn trẻ em bị tỳ hư mạn kinh (kinh sài mạn tính thuộc tỳ hư) cũng không nên dùng.
Liều lượng:
Từ một đòng cân đến ba đồng cân.
Bài thuốc ví dụ:
Bài Bạch phụ tốn (Loại chứng phổ tế bản sự phương) chữa phong hàn cảm nhiễm trong đầu, đau nhức lan xuổng hai mắt rồi mù.
Bạch phụ tử, Ma hoàng, Xuyên ô, Thiên nam tinh, Toàn yết, Can khương, Thần sa, Xạ hương, các vị cùng tán nhỏ, uống vào lúc nào cũng được, hòa với rượu ấm uống.
Tham khảo:
Bạch phụ tử trông hình dáng giống như Phu tử, cho nên người ta đăt tên như vậy, nhưng thực ra không phải loại Phụ tử.
