TÁC DỤNG CHỮA BỆNH CỦA BỐI MẪU LÀ GÌ? 川贝母

Tên dùng trong đơn thuốc:

Triết Bối mẫu, Đại bối mẫu, Tượng bổi mẫu, Triết giang nguyên bảo bối, Xuyên bối mẫu, Tiếu bối mẫu, Thổ bổi mâu, Tiêm bối mẫu.

Phần cho vào thuốc:

Củ.

Bào chế:

Triết bổi mẫu, sau khi ngâm nước một lúc, trên đậy một mảnh vải ướt đê’ ngấm mèm vào giữa củ, rồi thái phiến phơi khô.

Xuyên bối mẫu, ngâm nước một lát, trộn với trấu thô, (hoặc cám thô) lẩy tay xoa, rồi rứa sạch trấu, cho vào trong chiẽc chậu, trên phủ mảnh vải ướt, khi ngấm mềm vào trong rồi, tách ra bỏ nhân (mầm), phơi khô.

Tính vị quy kinh:

Triết bổi mẫu vị đắng, tính hơi hàn. Xuyên bối mẫu, vị đạm tính bình. Vào hai kinh tâm và phế.

Công dụng:

Triết bối mẫu thanh hóa đờm táo, thông uất khí, tán kết tụ. Xuyên bối mẫu nhuận phế hỏa đờm giáng hư hỏa.

Chủ trị:

Triết bối mẫu chủ chữa về ho thuộc ngoại cảm, ung nhọt tràng nhạc. Xuyên bổi mẫu chù yếu chữa về ho thuộc nội thương, hư lao, phế tổn thương.

ứng dụng và phân biệt:

– Triết bối mẫu có hình dáng to mà vị ngột, tiêu hóa được đờm có hlnh cục, thiên về ho mới phát sinh, ho dụt dội. Xuyên bối mẫu hình dáng nhò mà vị đạm (nhạt), tiêu ho”a đâm không có hình cục, thiên chữa về ho lâu. Triết bối mẫu chữa chứng ho nhiều đờm. Xuyên bối mẫu chữa chứng ho ít-đờm.

– Bán hạ, Bối mẫu đều chữa chứng ho có đờm. Bán hạ tãn ôn tán hàn, chữa thấp đàm và hàn đàm (đờm thuộc thấp và đòm thuộc hàn) ở phế và tỳ. Bối mẫu khổ hàn thanh nhiệt, chữa đờm thuộc nhiệt và đờm thuộc táo ở phế kim, một vị táo, một vị nhuận, mỗi vị đều co’ cái hay của nó.

Kiêng kỵ:

Cứ phế có đờm thuộc hàn thấp hoặc đờm ẩn thì đều phải kiêng không được dùng.

Liều lượng:

Từ 1,5 đồng cân đến 3 đồng cân.

Bài thuốc ví dụ:

Bài Bối mẫu tán (chứng trị chuẩn thằng) chữa trẻ em ho lâu ngày, thở gấp.

Bối mẫu, Hạnh nhân, Tang bạch bỉ, Khoản đông hoa, Cam thảo, Ngũ vị, Tri mẫu, cho hai bốt nước lã sắc lên, cho mỂy lát gừng sống đun cạn còn một bát, uống sau bữa ãn.

Tham khảo:

Ngoài Triết bỗi mẫu, Xuyên bối mâu ra, còn một loại khác gọi là Thổ bối mẫu, công dụng thiên về tiêu sưng giải độc, ngoại khoa ung nhọt dùng nhiều.