Tác dụng chữa bệnh của Thanh Đại 青大
+ Thanh đại (Indigo Naturalis) là sắc tố trong cành lá cây đại thanh Isatis indigodica Fort, thuộc họ chữ thập Crusiferae; cây chàmlndigofera Tinctoria L, thuộc họ cánh bướm Papiiionạceae.
Cách chế chàm:
Tuốt lá thanh đại, cho vào thùng gỗ, đổ nước vào ngâm cho lên men, khoảng 1-3 ngày. Sau đó gạn lọc lấy nước, cho vôi cục vào để kiềm hóa môi trường. Dùng gậy khoắng liên tục 4 – 6h dể ôxy hóa. Dung dịch sẽ nổi bọt lên và ngả màu xanh lam, dùng phèn để kết tủa chàm, bột chàm vớt ra, ép thành bánh, cắt thành khúc nhò, phơi âm can cho đến khỏ là dùng được.
+ Tính vị:
Mặn, lạnh. Qui kinh phế, vị, can.
+ Tác dụng:
Thanh nhiệt giải độc, lương huyết tiêu ban, thanh can tả hoả, định kinh.
+ Tác dụng dược lý:
Có tác dụng kháng nham (chống ung thư) trên thực nghiệm, ức chế tụ cầu vàng, trực khuẩn lỵ.
+ Chỉ định:
– Chứng ôn bệnh phát ban thường dùng cùng với đan bì, sinh địa. Điểu trị huyết nhiệt vong hành gây nôn ra máu, chảy máu cam, thường dùng cùng với sinh địa, đan bì, bạch mao cân.
– Chứng sưng đau họng, thường dùng cùng với hoàng cầm, huyền sâm.
– Chứng ho đau tức ngực, đờm lẫn máu, thường dùng cùng với qua lâu, chi từ, đan bì như bài hạch huyết hoàn.
– Chứng co giật, sốt cao thường dùng cùng cam thảo, hoạt thạch như bài bích ngọc tán.
+ Liều dùng:
1,5 – 3g/ngày.
+ Chú ý:
Thận trọng dùng khi tỳ vị hư hàn.
