CHU TÝ
A- NGUYÊN VĂN :
Nguyện văn chúng tý(1).
Thử các tại kỳ xứ, canh phát canh chỉ, canh cư canh khởi (2), dĩ hữu ứng tả, dĩ tả ứng hữu, phi năng chu dã, canh phát canh hưu dã.
Thích thử giả, thống tuy dĩ chỉ, tất thích kỳ xứ, dật lệnh phục khởi.
Nguyện văn chu tý(3)hà như ?
Chu tý giả, tại huyết mạch chi trung, tùy mạch dĩ thượng, tủy mạch dĩ hạ, bất năng tả hữu, các đương ký sở.
Thống tùng thượng hạ giả, tiên thích ký hạ dĩ quá (4) chi, hậu thích kỳ thượng dĩ thoát(5)chi; Thống tùng hạ thượng giả, tiên thích kỳ thượng dĩ quá chỉ, hậu thích kỷ hạ dĩ thoát chi.
(Linh khu : Chu tý)
c- DỊCH NGHĨA NGUYÊN VĂN :
Xin được nghe nói về bệnh chứng chứng tý.
Chứng trạng chứng tý xuất hiện rải rác trên cơ thể con người. Bệnh dễ phát dễ lùi, lúc tĩnh lúc động, đau bên phải ứng bên trái, đau bên trái ứng bên phải, nhưng không đau khắp cả mình. Bệnh dễ phát cũng dễ ngưng.
về cách châm chữa bệnh chứng tý, cho dù triệu chứng đau không còn nữa cũng phải châm tiếp chỗ từng bị đau để bệnh không có cơ hội tái phát.
– Xin được nghe nói về bệnh chứng chu tý.
– Bệnh chu tý tà khí nằm trong huyết mạch, dọc theo đường mạch đi lên hoặc đi xuồng chứ không đi ngang bên trái bên phải, và đau khu trú nơi có bệnh tà.
Nếu đau từ trên xuống thì nên châm ở dưới trước để ngăn không cho bệnh tiến triển, sau đó mới châm ở trên để trừ gốc bệnh; Nếu đau từ dưới lên trên thì nên châm ở trên trước để ngăn không cho bệnh tiến triển, sau đó mới châm ở dưới để trừ gốc bệnh.
D- CHÚ THÍCH :
(1) Chứng tý Là loại bệnh tý đau bên trái ứng bên phải, đau bên phải ứng bên trái, đau đối xứng, bệnh dễ phát dễ lùi, nhưng không đau khắp mình.
(2) Canh cư, canh khởi Ý nói lúc tịnh, lúc động.
(3) Chu tý Tà khí theo huyết mạch lên xuống mà không đau bên trái bên. phải, triệu chứng đau khu trú nơi có tà khí. Bệnh này tà khí chưa vào nội tạng, chỉ nằm giữa làn da sớ thịt, ngăn chặn chân khí không chu lưu được toàn thận nên gây ra chứng đau, tên bệnh gọi là chu tý.
(4) Quá : Trong Giáp Ât kinh dùng chữ thông, ý nói ngăn chặn không cho qua.
(5) Thoát Trừ khử bệnh tà.
