DA KHÔ, MÔI MIỆNG ĐẮNG
( vị nhiệt)
Bệnh nhân:
(nam), 48-tuổi.
Cán bộ Bộ lài chính.
I ào ríự/ứ ngày 28-2-78.
Số bệnh án: 0573 Cư sở Thừa kế, Viện YHDT.
Chứng bệnh. Da khò, nóng nay bin rứt khó ngủ, mòi miệng dắng, tàm thân hoảng hot, àn ít de lieu, thích uống nước lạnh, tiểu màu vàng, đêm tiểu hai lần. đi cầu phân hơi lóng.
Tiền sử viêm gan mãn tính hơn 20 năm, gốc (lo sót rét. bị sốt xuất huyết 1 lần đã từ láu, lại còn bị trĩ nội.
Khám:
Vọng: Lưỡi trắng dày, chung quanh lưỡi lốm đốm đỏ lử, chân rãng hai hàm đỏ tím. sác mạt da hồng sẫm như có vé săn dạc.
Thiết: Tay phái mệnh hỏa thịnh, tỳ vị càng thịnh hơn.
Tay trái thận thủy trầm, án không đến nỗi suy nhưng so với mệnh hòa vần bị mệnh hỏa đốt cháy, tâm hoạt.
Thuốc chữa:
Thanh nhiệt lương huyết.
Hoàng bá 12g Cát căn I2g
Thạch cao /6g Trắc bá diệp 20g
Sài hò /ớg Mộc thông IOg
Tuần đầu chỉ cho uống năm thang.
Sau đó mỗi tuần tái khám 1 lần (sáu lần) các bệnh bớt dần dần, thuốc vẫn cho uống 6 vị trên, khi thèm Thổ phục linh 12g, khi thêm Hoạt thạch 16g, Hoàng cầm 8g, khi thêm Sinh địa 10g, trước sau cộng 10 vị uống dến khỏi. Ra Viện (14-4-79) bồi dưỡng Hà sâm hoàn
Bệnh nhân nói: “Lương y xem mạch đoán giòi, bệnh tôi cứ dìing thuốc đắt tiền trị viêm gan mãi không khỏi, nay Lương y dùng thuốc sư sài trị tâm vị mà lại khói, đáng lý tôi còn uống nữa nhưng vì bạn đi cóng tác miền Bấc 4 tháng nên ‘.am xin nghỉ, khi trử vào sẽ đến khám lại”.
Bệnh này do Bác sì Liên Nga giới thiệu diêu trị, Bác sĩ cho biết: Ông này ghê lắm ông biết vị thuốc, khi ông lấy thuốc tuần dâu ra VC, õng nói với tói: ‘Thuôc rè tiên cả làm sao mà khói?”, loi (Bác sĩ) trả lời: “Thì cứ uống di”, nay dược khỏi, ông tín phục lấm đó.
THAO LUẬN
Bệnh lý.
Thoạt đầu vào khám, thấy người cằn cỗi mà già dặn cứng rắn, tôi dọc qua bệnh án và khám môi khó, lưỡi đày trắng, chung quanh lưỡi lốm đốm lở đỏ, chân răng hai hàm đỏ tím là vị nhiệt.
Nóng nảy bứt rứt khó ngứ. làm thần hoảng hốt, miệng đắng là tâm nhiệt.
Da khô là phế nhiệt.
Tất cả hiện ra màu sắc đõ sẩm, già dặn cứng rắn lại thích uống nước lạnh, tất cả là tâm vị thực nhiệt và tám mạch hoạt.
Nhìn hiện tượng bệnh ấy và mạch ấy, đúng là tâm vị thực nhiệt liên hệ phế nhiệt đâu có sai.
Y lý:
Thực tắc tả chi: thực thì phái tá nhiệt, nhưng nhiệt này không phải thực nhiệt nên không tả mà chì thanh nhiệt, giải nhiệt, lương huyết.
Thanh nhiệt giải nhiệt đúng vào bộ phận của nó (tâm nhiệt thanh tâm, vị nhiệt thanh vị, V.V…1 trong phần thanh giải thêm phần đưa nước mát vào tưới cho nhuần cho phế thận.
Khi tâm vị đã hết nóng được mát lại thuần hòa làm sao không khỏi bệnh mà khỏe mạnh.
Nếu bệnh thực nhiệt này dem tả ngay đi cho hết bệnh mau chóng thì cũng được, nhưng sau khi lá tuy hết nóng toàn thể lại sợ rằng những bộ phận không đáng tà cùng ảnh hưởng tỳ vì tả có thể sinh bệnh khác sau tả cho nên thanh giải là thích hợp hơn.
Dược lý:
– Cát cãn giải vị nhiệt, Thạch cao thanh vị nhiệt, Mộc thông thanh lợi tâm nhiệt, Hoàng bá thanh gi.íi mệnh môn hỏa, Sài hồ sơ can giải uất, Trắc bá diệp thêm nước iàm mát thận, Thổ linh giải dư nhiệt ở thận, Hoạt thạch đưa nước vào thanh nhiệt cho tâm phố, Hoang c’ấm thanh phê’nhiệt lương huyết, Sinh địa thêm huyết mát huyết.
Thuốc tuần đầu chi có 6 vị, bệnh nhân uống -1 tuần năm thang đã thây dễ chịu, ba tuân sau mòi tuần them vài vị cho đẹp lòng bệnh nhàn kê’ bệnh khi. đốn khám, tất cả trước sau 10 vị thấy rằng có mát mà không hàn lạnh, đúng hợp với tạng phủ bệnh nhân, nén sự thuyên giảm được mau chóng.
