Lục vị hoàn
(Lục vị địa hoàng hoàn, địa hoàng hoàn)
Thành phần Lục vị hoàn:
Thục địa 320g Phục linh 120g
Sơn dược 160g Trạch tả 120g
Sơn thù 160g Đan bì 120g
Cách dùng: Tán bột, làm hoàn nhỏ. Ngày uống 2 lần với muối nhạt, uống lúc bụng trống. Có thể dùng thang với liều thích hợp gọi là Lục vị địa hoàng thang.
Công dụng Lục vị hoàn: Tư bổ can thận.
Chủ trị: Lục vị hoàn chữa chứng can thận âm hư, hư hỏa bốc lên, lưng gối mỏi yếu, nhức trong xương, ngũ tâm phiền nhiệt, hoa mắt chóng mặt, ù tai, di tinh, ra mồ hôi trộm, họng đau, khô, khát, răng lung lay, lưỡi khô, đỏ, rêu ít. Mạch tế sác.
Phân tíchLục vị hoàn có Thục địa tư bổ thận âm, ích tinh tủy là quân. Sơn thù tư thận, ích can; Sơn dược tư thận ích tỳ, cộng lại ba âm cùng được bổ, cùng hiệu bổ thận trị gốc, đều là phó dược. Trạch tả phối ngũ với Thục địa mà tả thận giáng trọc; Đan bì phối ngũ với Sơn thù để tả can hỏa; Phục linh phối ngũ với Sơn dược mà thẩm thấp của tỳ. Ba vị tả sẽ ngăn ngừa sự nê trệ do các vị tư bổ gây nên có ý nghĩa là tá, sứ. Ba vị thuốc trên có tác dụng bổ, ba vị thuốc dưới có tác dụng tả nên phương thuốc vừa bổ âm, vừa giáng hỏa để chữa chứng âm hư sinh nội nhiệt.
Gia giảm:
Phế nhiệt mà phiền gia Mạch môn 8g.
Tâm nhiệt mà táo gia Huyền sâm 8g.
Tỳ nhiệt hay đói gia Thược dược 8 g.
Cốt chưng triều nhiệt, ra mồ hôi nhiều gia Địa cốt bì 8g.
Huyết nhiệt vọng động Thêm Sinh địa 8 – 12g.
Thượng thực hạ hư gia Ngưu tất 8g.
Huyết hư mà táo trệ gia Đương quy 8g.
Tri bá địa hoàng hoàn: Do bài Lục vị gia Thêm Tri mẫu, Hoàng bá tác dụng tư âm giỏng hỏa mạnh hơn, chữa cốt chưng triều nhiệt, ra mồ hôi trộm.
Kỷ Cúc địa hoàng hoàn: Do bài Lục vị gia Thêm Kỷ tử, Cúc hoa chữa quáng gà, giảm thị lực do can thận hư.
Bát tiên hoàn: Do bài Lục vị gia Thêm Ngũ vị tử, Mạch môn chữa phế thận âm hư, ho khan, ho ra máu, triều nhiệt, ra mồ hụi trộm. Bài này cũng có tên gọi là Bát tiên trường thọ hoàn. Chủ trị thận hư gây ho suyễn nhiều.
Ứng dụng lâm sàng: Lục vị hoàn chữa suy nhược thần kinh, lao phổi, đái đường, Basedow, lao thận, cao huyết áp, rong huyết thể can thận âm hư.
@206 bài thuốc Đông y Nhật Bản – Lục Vị Hoàn (Roku Mi Gan)
