Khi phẫu thuật tạo hình đường dẫn tinh không làm được hoặc thất bại, vẫn có thể lấy tinh trùng từ mào tinh, ống dẫn tinh hoặc tinh hoàn để làm ICSI. Kỹ thuật này đã cải thiện một cách rõ rệt kết quả IVF kinh điển trước đây [47; 48].
Chọc hút tinh trùng từ mào tinh bằng kỹ thuật vi phẫu
Chỉ định cơ bản của kỹ thuật chọc hút tinh trùng từ mào tinh (microsurgical epidimal sperm aspiration-MESA) là không có tinh trùng trong ống dẫn tinh và tắc mào tinh sau phẫu thuật tạo hình bị thất bại. Khi mà kích thích buồng trứng và chọc nang lấy noãn thì tiến hành MESA.
Sau khi bộc lộ ống mào tinh giống như trong phẫu thuật nối ống dẫn tinh-mào tinh, tiến hành cắt đôi ống mào tinh. Khi dịch ống mào tinh trào ra thì lấy kiểm tra ngay sự hiện diện của tinh trùng. Nếu không có tinh trùng hoặc tinh trùng không di động, tiến hành mở tiếp đoạn ống gần kề. Nhiều trường hợp tinh trùng ở đầu mào tinh có chất lượng rất tốt. Vì thế mà lại trái với những gì xảy ra đối với mào tinh bình thường, khi bị tắc tinh trùng bị ứ trệ ở diện tắc và mất một thời gian khá dài mới tới đó được và đến được nơi này chúng đã trải qua nhiều ngày tuổi. Không có khả năng chuyển động và thoái hoá không phải ở tất cả tinh trùng, những tinh trùng này bị nhốt chặt nhưng tinh hoàn vẫn sản sinh ra tinh trùng mới và như vậy nó đủ thời gian trưởng thành và chuyển động. Để đạt được chất lượng này cần phải có thời gian [49-50],
Một khi tìm thấy tinh trùng trong ống mào tinh có chất lượng tốt, chú ý cầm máu bằng dao điện vi phẫu lưỡng cực để tránh có mặt của hồng cầu trong phẫu trường, cố gắng hút lấy dịch có chất lượng tốt nhất. Chúng tôi sử dụng dụng cụ. ống hút nhỏ này được nối với một tube tráng silicon, Falcon tube đựng dung môi nuôi cấy trung tính, rồi tube lại được nối với 1 bơm tiêm 50ml, chúng tạo thành một hệ thống hút liên tục. Dung dịch trung tính này thường là Ham F-10; Hepes; Earle’s, Flushibg v.v… Những ống khác nhau được gửi tới phòng thí nghiệm để phân loại, chuẩn bị cho IVF. Phòng thí nghiệm lựa chọn tinh trùng chất lượng tốt và loại bỏ hồng cầu và các dạng tế bào khác trong mẫu chọc hút.
Những trường hợp không lấy được tinh trùng trong mào tinh và lưới ống dẫn tinh, nên chuyển kỹ thuật lấy tinh trùng trong tinh hoàn.
Phụ thuộc vào số lượng tinh trùng lấy được có đủ để làm IVF hay không mà quyết định lấy tinh trùng bên đối diện. Nếu phải lấy tinh trùng bên mào tinh đối diện thì kỹ thuật cũng làm tương tự.
Tỷ lệ có thai sau khi chọc hút tinh trùng từ mào tinh bằng kỹ thuật IVF kinh điển là 5-15%, nhưng với ICSI thì tỷ lệ thụ tinh từ 60 – 80%, tỷ lệ đậu thai – 20-35% [47; 55; 61]. Sử dụng tinh trùng được lấy từ tinh hoàn thì thụ thai: 34-62% và đậu thai 19- 43%. [60; 62; 68]. ICSI cũng cho phép sử dụng tinh trùng được bảo quản sau khi lấy từ mào tinh và tinh hoàn.
Chọc hút tinh trùng từ ống dẫn tinh
Trong một số hoàn cảnh đặc biệt, quá trinh sinh tinh vẫn diễn ra nhưng vì nhiều lý do khác nhau mà không có tinh trùng trong tinh dịch. Tắc phần xa của ống dẫn tinh hay ống phóng tinh không có khả năng can thiệp phẫu thuật, hoặc là phẫu thuật bị thất bại, hay xuất tinh ngược…Có thể có chỉ định lấy tinh trùng từ ống dẫn tinh để sử dụng trong IVF [71; 72].
Kỹ thuật: sau khi tê tại chỗ, bộc lộ ống dẫn tinh, dùng dao cực sắc cắt ngang 1/2 ống dẫn tinh, luồn catheter mạch máu số 24-25 vào lòng ống dẫn tinh, hút và kiểm tra chất lượng tinh trùng. Trong khi hút thì dùng tay ép đều vào tinh hoàn và mào tinh theo hướng ống dẫn ra ngoài.
Tuỳ thuộc vào số lượng và chất lượng tinh trùng, thông thường tinh trùng ở đây có chất lượng tốt hơn tinh trùng lấy từ mào tinh. Tinh trùng có thể sử dụng làm IVF cổ điển, hay làm ICSI. Những trường hợp tinh trùng được lấy từ ống dẫn tinh, tỷ lệ thụ thai giao động từ 60-80%.
