Phương án loại bỏ tận gốc Vi khuẩn HP do viêm dạ dày mãn tính.
Phương án loại bỏ tận gốc Vi khuẩn HP có rất nhiều. Nhưng có thể quy vào hai loại lớn:
- Loại thuốc có ngậm bari.
- Loại thuốc ức chế bơm proton (PPI), hay chất thuốc chống thiếu H2 của cơ thể ngắt đoạn (H2RA).
Hiện nay phương án điều trị lý tưởng là:
- Tỷ lệ loại bỏ Vi khuẩn HP > 90%.
- Vết loét nhanh chóng lành triệu chứng rất nhanh.
- Người bệnh chịu nghe lời.
- Không bị nhờn thuốc.
- Liệu trình ngắn, điều trị đơn giản.
- Giá cả rẻ.
Hiện có khuynh hương dùng phương án điều trị dùng thuốc chống bài tiết, kết hợp với hai loại thuốc kháng sinh, với số lượng ít, liệu trình ngắn. Thường dùng PPI+Amoxicillin+metronidazol. Tỷ lệ điều trị loại bỏ tận gốc Vi khuẩn HP khoảng 75%-85%. Trong phương pháp điều trị kết hợp 3 thứ, nếu đổi thuốc kháng sinh thành clarithromycin thì tỷ lệ điều trị tận gốc Vi khuẩn HP có thể tăng khoảng 10%-15%.
Điều trị tận gốc Vi khuẩn HP có cần dùng thuốc kết hợp không?
Điều trị tận gốc Vi khuẩn HP rất khó, đến nay chưa có kháng sinh nào đơn độc có thể điều trị tận gốc Vi khuẩn HP được. Cho nên sinh ra phương án trị liệu ứng dụng 3 loại thuốc kết hợp là thuốc chống bài tiết, thuốc kháng sinh và chất barie cùng tác dụng.
Phương án trị liệu tận gốc Vi khuẩn HP đại để chia ra thành phương án dùng chất ức chế bơm proton (PPI) và lấy chất barie làm cơ sở. Trên cơ sỏ PPI hay chất barie thêm 2 trong 3 loại thuốc kháng khuẩn là clarithromycin, amoxicillin, metronidazol (hoặc tinidazol) hợp thành phương án trị liệu kết hợp 3 thứ. Có thể dùng furanzodon thay cho metronidazol.
Aximycin có thể dùng kháng Vi khuẩn HP được không?
Aximycin so với chất kháng sinh loại mỡ bên trong, có đặc điểm bán hủy lâu dài, nồng độ trong mô tế bào cao, phản ứng không tốt ít, lại nhẹ. Điều quan trọng hơn, tính ổn định của nó đối với axit tốt, nồng độ trong dịch dạ dày và niêm mạc dạ dày cao hơn nhiều nồng độ huyết tương, vả lại duy trì thời gian lâu. Do đó nó có thể tác dụng đến kháng khuẩn Vi khuẩn HP. Hiệu quả điều trị của phương án loại bỏ tận gốc Vi khuẩn HP thì phải có aximyxin, và liệu nó có thể được tiến cử là phương án loại bỏ tận gốc Vi khuẩn HP hay không còn phải chờ nghiên cứu thêm.
Những nguyên nào trị liệu Vi khuẩn HP gây thất bại?
a – Nhân tố liên quan đến người bệnh.
- Người bệnh nghe lời: Rất rõ, người bệnh nghe lời kém là nhân tố dẫn đến điều trị bị thất bại. Uống thuốc không đúng, không uống hết thuốc theo yêu cầu v.v… đều có thể ảnh hưởng đến hiệu quả điều trị. Nên khi điều trị tận gốc Vi khuẩn HP cần phải nhấn mạnh cho người bệnh biết tính quan trọng của việc nghe lời.
- Vi khuẩn HP bị nhờn thuốc: Vi khuẩn HP sinh ra nhờn thuốc đối với thuốc kháng khuẩn là nguyên nhân quan trọng dẫn đến chống nhiễm Vi khuẩn HP bị thất bại. Vi khuẩn HP sinh ra nhờn thuốc đối với một số kháng sinh nào đó, gồm metronidazol, nitidezol, clarithoromycin V…. Dùng liệu pháp kết hợp 3 thứ điều trị tận gốc Vi khuẩn HP gồm PPI, hay chất bitsmut kết hợp với 2 loại kháng sinh (trong đó có một loại metronidazol) thì tỷ lệ loại trừ tân gốc mầm Vi khuẩn HP nhờn thuốc metronidazol, bình quân thấp hơn mầm mẫn cảm 30%. Ảnh hưởng nhờn thuốc đối với hiệu quả điều trị thì lớn hơn metronidazol. Bởi vì tác dụng chống Vi khuẩn HP của clarithromycin mạnh. Nó có tác dụng quan trọng trong các loại kháng sinh với liệu pháp kết hợp phương án dùng liệu pháp kết hợp là PPI, clarithromyci, amorixicillin tỷ lệ loại trừ triệt để trong những chứng mẫn cảm với clarithromycin có thể đạt đến 80%-95%, còn thứ nhờn thuốc chỉ 25%- 50%.
- Đặc tính nhiễm mầm khuẩn Vi khuẩn HP: Một số nhà nghiên cứu quan sát thấy ứng dụng cùng phương án loại bỏ triệt để Vi khuẩn HP giống nhau thì mầm khuẩn dương tính với CagA loại trừ triệt để tốt hơn mầm khuẩn âm tính với CagA.
b – Những nhân tố liên quan đến trị liệu.
Việc xây dựng thuốc, chất lượng thuốc, liệu trình của phương án trị liệu là nhân tố quan trọng quyết định tỷ lệ loại trừ tận gốc Vi khuẩn HP. Căn cứ vào ý kiến nhận thức chung về vấn đề Vi khuẩn HP, thì phương án loại trừ triệt để được tiến cử điều trị bệnh liên quan đến Vi khuẩn HP chủ yếu gồm: chất ức chế proton + hai loại kháng sinh và chất barie + 2 loại kháng sinh. Căn cứ vào các mặt như bệnh tật khác nhau, nhân tố về kinh tế, liệu trình v.v… chọn phương án trị liệu thích hợp để điều trị.
Loại trừ tận gốc vi khuẩn HP phải có liệu trình nhất định.
Phương án loại trừ tận gốc vi khuẩn HP hiện nay dùng nhiều nhất là phương án kết hợp ba. Do dùng các loại thuốc khác nhau ghép lại nên liệu trình cũng khác nhau. Phương án kết hợp ba có dùng chất ức chế bơm proton liệu trình là 7 ngày, dùng
chất bitmut liệu trình là 2 tuần – cũng có cái là 10 ngày. Phương án kết hợp 4, đôi khi dùng có liệu trình từ 5 đến 7 ngày. Liệu trình của phương án này có được qua nghiên cứu lâm sàng, qua kinh nghiệm chứng minh, liệu trình kéo dài hay lặp lại, không những không nâng cao được tỷ lệ loại bỏ tận gốc vi khuẩn HP mà ngược lại gặp phải phản ứng xấu của thuốc. Do đó không chủ trương liệu trình kéo dài hay lặp lại. Dùng thuốc hợp lý là: 1 tháng sau khi kết thúc liệu trình phải kiểm tra lại vi khuẩn HP. Hiện nay dùng thí nghiệm hô hấp niệu tố để kiểm tra vi khuẩn HP, chưa cần kiểm tra nội soi dạ dày. Nếu vi khuẩn HP vẫn hiện dương tính thì cần đổi thuốc. Nếu có điều kiện nên làm thí nghiệm nuôi cấy khuẩn và thí nghiệm mẫn cảm thuốc. Chọn thuốc mẫn cảm kháng khuẩn gộp lại và cũng có thể dùng phương án kết hợp 4. Không đề xướng dùng thuốc kháng khuẩn không hạn chế để điều trị vi khuẩn HP.
Các việc cần chú ý khi dùng phương pháp kết hợp 3 loại bỏ tận gốc vi khuẩn HP.
Qua nghiên cứu lâm sàng người ta ứng dụng phương án kết hợp 3 có chất ức chế bơm proton để điều trị vi khuẩn HP. Muốn nâng cao tỷ lệ loại bỏ triệt để cần chú ý mấy điểm dưới đây. Lượng chất ức chế bơm proton chia thành 2 lần uống, hiệu quả hầu như hơn uống một lần. Hiện nay dùng omeraszon 20mg mỗi ngày 2 lần, hay dùng lansorazon 30mg mỗi ngày 2 lần.
- Liệu trình của phương án kết hợp 3 có dùng chất ức chế bơm proton là 2 tuần, kết quả điều trị tận gốc vi khuẩn HP cũng giống như liệu trình 1 tuần. Do đó để giảm phản ứng xấu của thuốc và tiết kiệm thuốc đề nghị nên dùng liệu trình 1 tuần.
- Hiệu quả điều trị thuốc chống khuẩn mỗi ngày uống 2 lần, cũng giống như mỗi ngày chia làm 4 lần. Để tiện cho bệnh nhân, hiện nay đều chủ trương mỗi ngày uống 2 lần.
- Hiệu quả của thuốc kháng khuẩn tan trong nước cũng giống thuốc nang keo. Để tiện cho bệnh nhân nên dùng thuốc kiểu nang keo.
- Uống chất ức chế bơm proton trước hay sau bữa ăn không ảnh hưởng đến hiệu quả điều trị. Hiện nay đều uống trước bữa ăn sáng và tối.
- Nếu trước đã uống chất ức chế bơm proton được mấy ngày rồi, bây giờ lại dùng phương án kết hợp ba có chất ức chế bơm proton sẽ làm giảm hiệu quả điều trị tận góc vi khuẩn HP. Do đó bắt đầu uống là dùng phương án kết hợp ba ngang là tốt hơn cả.
- Hiệu quả điều trị các chất ức chế bơm proton khác nhau, đều như nhau.
