Giải phẫu bệnh ung thư
Chẩn đoán ung thư luôn luôn đòi hỏi mổ sinh thiết và xét nghiệm giải phẫu bệnh (ngoại trừ trong giai đoạn cuối khi sự điều trị tích cực không còn ý nghĩa).
Ngoại trừ một số trường hợp ít gặp, khi bắt đầu chỉ định điều trị triệt căn phải có bằng chứng giải phẫu bệnh chẩn đoán là u ác tính (hoặc ít nhất là chẩn đoán tế bào học). Một số trường hợp nhiễm trùng kéo dài, một số u lành tính và một vài bệnh hiếm gặp có thể nhầm lẫn với ung thư. Tuy nhiên, những sai lầm trong sử dụng xạ trị và hóa trị đối với những trường hợp như vậy sẽ gây nhiều biến chứng nặng nề.
Để đảm bảo một cách chắc chắn chẩn đoán ung thư trước khi chỉ định điều trị phẫu thuật, xạ trị hoặc điều trị hóa chất bắt buộc phải có kết quả giải phẫu bệnh.
Xét nghiệm tế bào học
Xét nghiệm tế bào bong: Nhiều loại ung thư gây ra tiết dịch, do đó chúng ta có thể lấy chất dịch tiết để làm xét nghiệm tế bào như dịch màng phổi, dịch màng bụng, dịch tủy sống.
Chọc hút khối u bằng kim nhỏ: là phương pháp chẩn đoán có giá trị và cho tỷ lệ dương tính cao, có thể thực hiện đối với các khối u nông và sâu trong cơ thể. Với những khối u sâu có thể chọc dưới hướng dẫn của siêu âm.
Chẩn đoán tế bào học có nhiều ưu điểm như nhanh, đơn giản, dễ thực hiện, giá rẽ. Tuy nhiên vẫn còn tồn tại một số âm tính sai và dương tính sai.
Sinh thiết trước phẫu thuật
Những tiến bộ về lâm sàng mới đây đã đạt được ngày càng nhiều chẩn đoán giải phẫu bệnh trước khi phẫu thuật với sự sử dụng nội soi để phát hiện khối u và sinh thiết một cách chính xác.
Tương tự các kỹ thuật Xquang can thiệp có thể sinh thiết khối u bằng kim.
Sau đây là một vài ví dụ:
Nội soi thanh quản và sinh thiết đối với ung thư vùng đầu mặt cổ.
Nội soi phế quản với u phổi.
Nội soi dạ dày đối với u dạ dày.
Nội soi đại trực tràng đối với ung thư đại trực tràng.
Soi cổ và thân tử cung đối với ung thư tử cung.
Sinh thiết u vú, gan, thận, tiền liệt tuyến và các u khác dưới sự hướng dẫn củasiêu âm.
Sinh thiết u vú dưới sự hướng dẫn của bộ phận cố định mammography.
Bệnh phẩm mổ sinh thiết
Đối với một số khối u như sarcome phần mềm, di căn phúc mạc do ung thư buồng trứng hoặc khối u tinh hoàn, các tác giả khuyên không nên sinh thiết do nguy cơ phát tán tế bào ung thư tới cơ quan lân cận. Nghiên cứu đại thể bệnh phẩm sinh thiết nên:
Mô tả đầy đủ, chi tiết những mẫu bệnh phẩm khác nhau mà phẫu thuật viên gởi đến.
Mô tả hình ảnh đại thể (kích thước, màu sắc, đại thể).
Giới hạn của các mốc phẫu thuật.
Mô tả tình trạng hạch và làm tất cả các tiêu bản về hạch một cách hệ thống.
Lấy mẫu tại mép cắt để làm tiêu bản.