Tên khác: ưu năng buồng trứng
ƯU NĂNG TUYẾN SINH DỤC NỮ TRƯỚC TUỔI DẬY THÌ
TỔN THƯƠNG VÙNG DƯỚI ĐỒI THỊ – TUYẾN YÊN
Làm cho trẻ em gái dậy thì sớm thật sự, và có thể chỉ một phần (chỉ vú và lông mu phát triển sớm) hoặc toàn bộ (hành kinh và có thể có thai sớm). Trong hội chứng Albright mà căn nguyên còn chưa được rõ, thì chứng dậy thì sớm lại kết hợp với loạn sản xơ hoá mô xương và với những rối loạn sắc tố da (da có những vết màu cà phê sữa).
KHỐI U NỮ TÍNH HOÁ BUỒNG TRỨNG:
- U nang trứng (hoặc u noãn nang): hình thành do lóp tế bào hạt, thường hay ác tính, bài tiết estrogen. Khối u này gây ra tình trạng giả dậy thì sớm.
- U biểu mô rau thai: là khối u buồng trứng hiếm gặp nhất, bài tiết các gonadostimulin và estrogen. Cũng gây ra tình trạng giả dậy thì sớm.
Trong tất cả những trường hợp này, vì bài tiết thừa estrogen nên hành kinh ra nhiều máu (có thể có hậu quả là thiếu máu thiếu sắt), và làm cho trẻ gái thấp bé vì cốt hoá sụn liên hợp (sụ nối) xảy ra sớm, cũng thường bị viêm tuyến vú có nang.
Điều trị
Phẫu thuật cắt bỏ khối u. Cho progesterone có thể có ích, nhưng chưa biết rõ những hiệu quả lâu dài của biện pháp điều trị này. Trong chứng dậy thì sớm thể trạng, thường mang tính chất gia đình và không có rối loạn hormon, thì không cần biện pháp điều trị nào cả.
ƯU NĂNG TUYẾN SINH DỤC NỮ SAU DẬY THÌ
THỪA ESTROGEN HOẶC CHỨNG TĂNG TIẾT FOLLICULIN:
Căn nguyên: không rụng trứng chức năng, những bệnh gan ảnh hưởng tới quá trình dị hoá của estrogen, khối u buồng trứng bài tiết estrogen (u nang trứng hoặc u noãn nang và u mô kẽ), và hội chứng Stein-Leventhal (xem từ này).
Triệu chứng: rong kinh (viêm nội mạc tử cung xuất huyết) hoặc hiếm hơn, vô kinh không rụng trứng. Tăng hàm lượng FSH trong huyết tương và trong nước tiêu.
Nếu cho sử dụng progesteron thì sẽ có hành kinh. Sinh thiết nội mạc tử cung chothấy hình ảnh của pha tăng sinh(hoặc của thời kỳ sau hành kinh).
THỪA ESTROGEN VÀ PROGESTERONE: xảy ra trong trường hợp ung thư biểu mô rau thai, gây ra vô kinh, làm cho các test thai nghén trở nên dương tính, và làm tăng hàm lượng luteostimulin (LH) vàfolliculostimulin (FSH) trong huyết tương và trong nước tiểu.
Điều trị: phụ thuộc vào nguyên nhân. Phẫu thuật cắt bỏ khối u. Trong trường hợp không rụng trứng chức năng thì cho hormon estrogen- progesteron cách quãng để phục hồi chu kỳ kinh nguyệt.
