THUỐC NAM CHỮA POLYP THANH QUẢN
Biện chứng Đông y:
Can khí thượng nghịch, bế tắc hầu họng.
Cách trị:
Thanh Can lợi yết, giống nghịch hoá đờm.
Đơn thuốc:
Thanh can lợi yết thang.
Bài thuốc:
Sài hồ 12g, Bạch thược 12g, Đương quy 10g, Chi tử 12g, Chỉ thực 12g, Cát Cánh 10g, Xạ can 12g, Thiền y 9g, Tò tử 15g, Bán hạ 12g, Tiền hồ 10g, Bạch giới tử 9g, Cam thảo 10g. sắc uống mỗi ngày 1 thang.
Can nhiệt nặng, bỏ Bán hạ, Bạch giới tử, thêm Hoàng cầm, Long Đởm thảo, Thanh quả, Đơn bì. Can âm bất túc, Can dương thiên thịnh bỏ Tô tử, Bán hạ, Bạch giới tử, Tiền hồ, thêm Sinh địa, Đơn bì, Táo nhân, Ngũ vị, Giáng hương, có thể tăng lượng Bạch thược đến 20g. Thấp đờm nặng, bỏ Chi tử, Xạ can, thêm Bạch linh, Trần bì. Nghịch khí bế tắc Phế, hoá thành nhiệt làm tổn thương âm dịch, bỏ Bán ha, Bạch giới tử, Tiền hồ, thêm Giáng hương, Sinh địa, Mạch môn, Tích mai hoa.
Hiệu quả lâm sàng:
Chung XX, nam, 40 tuổi, công nhân sửa chữa ô tô. Bị chứng mất tiếng hơn 1 tháng, điều trị không khỏi. Ngày 13/10/1977 đến bệnh viện khám, thấy thanh đới bên trái có cục thịt thừa màu đỏ, khoảng 3,3mm, đề nghị phẫu thuật, bệnh nhân không đồng ý, đến xin khám bằng Đông y.
Khám lần 1:
Ngày 13/10, bệnh nhân nói không ra tiếng, chỉ thấy miệng cử động, dùng bút viết kể bệnh sử, khám thấy rêu lưỡi trắng dày, chất lưỡi bình thường, mạch cả 2 tay đều Huyền Thực, dùng Thanh can lợi yết thang, uống 2 thang.
Khám lần 2:
Ngày 16/10, bệnh nhân nghe được, nói yếu, rêu lưỡi, chất lưỡi như cũ, mạch Huyền, uống thang trên, thêm Trần bì 12g, Phục linh 12g, uống 2 thang.
Khám lần 3:
Ngày 19/10, bệnh nhân đến nói về bệnh tình thì tiếng nói rõ, khám kiểm tra thấy polyp tẹo lại còn 2mm, màu hồng chuyển thành trắng, chất lưỡi, rêu lưỡi bình thường, mạch hơi Huyền. Bệnh nhân mang thuốc về nhà uống. Một tháng sau bệnh nhân đến cho biết sau khí uống 8 thang, vì âm thanh hoàn toàn khôi phục bình thường, ngừng thuốc, kiểm tra lại, thấy thanh đới bình thường.
Lý XX, nữ, 35 tuổi, giáo viên. Khám ngày 16/6/1976. Bệnh nhân cho biết 3 tháng trước, đang giảng bài, tự nhiên tắt tiếng, sau đó nói khàn khàn, vì phải giảng bài, vẫn nói tiếp rồi tắt tiếng hoàn toàn. Phải nghĩ dậy học mây ngày, thấy có 1 điểm ở thanh đới. Đến bệnh viện khám kiểm tra thanh đới thây có một cục thịt thừa nhỏ màu đỏ, bằng nửa hạt đậu xanh to, bệnh viện đề nghị giải phẫu. Bệnh nhân không đồng ý đến Đông y điều trị. Khám thấy rêu lưỡi vàng, chất lưỡi đỏ, mạch Huyền Sác, ăn uống được, nước tiểu vàng, đại tiện bình thường. Dùng bài thuốc trên, bỏ Bán hạ, Tiền hồ, thêm Hoàng cầm 12g, Thanh quả 15g, Kha tử 12g. Sau khi uống 4 thang, cảm thấy thanh đới chuyển động, uống tiếp 2 thang, âm thanh rõ, uôhg thêm 2 thang, âm thanh gần như bình thường. Tuy nhiên thấy khí yếu, nếu nói to lại bị khàn tiếng. Ngày 27/7 đến khám lại thịt thừa nhỏ bằng hạt mè to, ngày 30/7 đến khám lại thấy rêu lưỡi mỏng trắng, mạch Tế, hơi Huyền, ăn uống, đại tiểu tiện bình thường. Tiếp tục uống thang trên, thêm Cương tằm 12g, Kha tử 15g, Hồng sâm 3g, uống 6 thang. Sau khi uống 6 thang, tự cảm thấy các chứng trạng tiêu hết, lại uống thêm 4 thang bắt đầu giảng bài được, không thấy tái phát. Ngày 10/4 đến bệnh viện kiểm tra, kết quả: giữa thanh đới bên phải chỉ hơi dầy, polyp đã tiêu, không còn sung huyết, phát âm không bị khàn nữa.
Nhận xét:
Dùng bài thuốc Thanh can lợi yết thang tuỳ chứng mà gia giảm, biến hoá, trị chứng polyp thanh quản hoặc viêm thanh quản hoặc kiêm hai chứng đều đạt hiệu quả mỹ mãn. Điều trị chứng viêm thanh quản đơn thuần, liệu trình điều trị ngắn, chỉ chữa 2-5 ngày; Trị polyp thanh quản kèm viêm liệu trình dài hơn; Thanh đới khôi phục bình thường sau khi uốhg 6-15 ngày, polyp hoàn toàn tiêu mất khoảng 15-45 ngày. Nếu polyp to hơn (4mm trở lên), thời gian điều trị kéo dài hơn. Trong quá trình chữa bệnh, polyp màu đỏ dần dần chuyển thành màu trắng, từ to dần dần nhỏ lại và tiêu mất (Tông Căn Tín – tỉnh Tứ Xuyên).