Tạng Tâm với Đất đai khu vực
心與地域
Con người sinh hoạt trong giới tự nhiên, mà sinh lý bệnh lý lúc nào cũng thay đổi tương ứng và sản sinh ảnh hưởng các nhân tố trong giới tự nhiên. Trong đó xứ sở khu vực đối với công năng tạng phủ của con người cũng có ảnh hưởng nhất đinh, ảnh hưởng của khu vực đối với tạng phủ trong cơ thể chủ yếu là do khí hậu sản sinh và khu vực khác nhau, cho nên thiên Nguyên kỷ đại luận sách Tố Vấn nói: “Trời có ngũ hành, ngự ở năm vị trí để sinh ra hàn, thử, táo, thấp và phong”.
Theo khu vực và phương vị để xem xét, có thể chia ra Đông, Nam, Tây, Bắc, Trung ương, quy thuộc ngũ hành thì phương đông thuộc mộc, phương nam thuộc hoả, tây thuộc kim, bắc thuộc thuỷ, trung ương thuộc thổ. Tâm ở ngũ hành thuộc hoả, do bởi trời và người cùng tương ứng, phương nam thông với Tâm khí. Thiên Ngũ vận hành đại luận sách Tố Vấn nỗi: “Nam phương sinh nhiệt, nhiệt sinh hoả… tại trời là nhiệt, tại đất thuộc hoả tại cơ thể là mạch”” tại tạng là Tâm…”ý nói khí hậu phương nam nóng nực tại thân thể thì biểu hiện huyết mạch thư sướng, sắc mặt hồng nhuận là thể hiện công năng của Tâm thinh vượng. Phương đông thuộc mộc mà có khả năng sinh hoả thì Tâm khí khá thịnh. Phương tây thuộc kim hoả có khả năng thắng kim, cho nên Tâm khí thịnh. Phương bắc thuộc thuỷ, thuỷ có thể khắc hoả, cho nên Tâm khí yếu hơn. Trung ương thuộc thổ, hoả năng sinh thổ cho nên Tâm khí cũng khá thinh vượng. Sở dĩ trên khu vực theo trạng thái sinh lý thì các phương vị Đông, Nam, Tây, Trung, công năng của tạng Tâm trong cơ thể con người tương đối mạnh. Mà ở khu vực phương Bắc công năng của Tâm trong cơ thể con người tương đối yếu.
Xét vẻ phương diện bệnh lý； do bởi khu vực của các phương Nam, Đông, Tây, Trung, Tâm khí của cơ thể khá mạnh cho nên bệnh biến của Tâm gặp nhiều nhất là chứng thực nhiệt, nếu như ở phương Nam khí hậu viêm nhiệt, phần nhiều thấy Tâm hoả thượng”viêm mà biểu hiện như miệng lưỡi phá lở và di nhiệt xuống Tiểu trường gây ra tiểu tiện nóng, rít và buốt. Ngoài ra cũng có thể thấy bệnh chứng hư nhược của Tâm. Thiên Ngũ vận hành đại luận sách Tố Vấn nói: “Nhiệt thương khí’, ý nói khí hậu viêm nhiệt quá độ làm hao khí
Tâm, có thể khiến cho Tâm khí bị tổn thương, xuất hiện bệnh chứng Tâm khí bất túc, ở phương bắc Tâm khí khá yếu, thì đa phần thấy bệnh chứng tâm hư hàn. Phương bắc khí hậu giá lạnh mà Tâm là tạng thuộc hoả, Thiên Nguyên kỷ đại luận sách Tố Vấn nói: “Hàn thương nhiệt”. Cho nên công năng của Tâm giảm sút dễ dẫn đến Tâm khí, Tâm dương bất túc mà xuất hiện các chứng hồi hộp, đoản hơi, vùng ngực khó chịu, đạu vùng Tim, rêu lưỡi trắng nhạt mạch Hư hoặc Kết Đại.
