Tác dụng của Pháp Bán Hạ 法半夏
Chọn những củ Bán hạ to và nây cho vào nưốc ngâm. Sau dó vốt ra, rài đều từng lớp bán hạ với gừng sống, phèn chua ở trong cổng, hoặc vại, rồi đổ nước vào ngầm ngập, để nước gùng và phèn chua ngấm vào trong ruột củ bán hạ. Sau đó vỗt bán hạ ra phơi khô, thái phiến hoặc giã nát dùng.
Tính vị quy kinh:
Vị cay, Tính ôn. Vào ba kinh phế, tỳ, vị.
Công dụng:
Ráo thấp thủy ho’a đờm, giáng nghịch khí chống nôn ọe.
Chủ trị:
Chữa bí kết thủy ẩm, thấp đàm, hàn đàm, nhức đầu do đàm quyết, và các chứng ngực ức đầy trướng, nôn ọe, ho.
ứng dụng và phân biệt:
Dùng lưỡi nếm củ Bán hạ sống, ngứa rát cả miệng, có thể khai thông được bí kết trở trệ, giáng khí định nghịch. Còn về tiêu đờm chi khái và an thàn, đều là công năng hay về giáng nghịch. Nhưng độc tính của Bán hạ sống khá mạnh, vì vậy đơn tì lốc phần nhiều dùng bào chế, nhất là dùng Tiên bán hạ là hòa bình, còn Khương bán hạ hơi ôn (Tiên bán hạ là Bán hạ được chế rất kỹ theo phương pháp cùa tiên nhân truyền lại N.D)
Kiêng kị:
Nếu người không thuộc hàn thấp và âm hư thiếu máu, thiếu tân dịch thì cấm dùng.
Liều lượng:
1,5 đồng cân đốn 3 đồng cân.
Bài thuốc ví dụ:
Bài Tiểu Bản hạ thang Kim Qũy yếu lược phương) chữa đàm ẩm nôn oẹ, vùng d ‘li tâm bí tác đày ách không khát.
Bán hạ, Sinh khương, cho hai vị vào sắc lên, chia ra uống ấm làm mấy lần.
Tham khảo:
Tương truyền đàn bà có mang khi dùng bán hạ phải thận trọng. Nhưng sách Kim – qũy co’ ghi “Đàn bà co’ mang nôn ọe mãi không khỏi, chủ yếu dùng bài can khương nhân sâm bán hạ hoàn” Cho nén phải lấy biện chứng là chù yếu, không thể câu nệ vào một vị thuốc.