* Nguyên tắc điều trị chung:
Nếu động thai, đau bụng, ra máu truớc hết là phải giữ thai.
Nếu thấy sẩy thai là khó tránh hoặc sẩy thai không hoàn toàn thì phải hoạt huyết trục ứ.
Không phải động thai nào cũng điều trị bằng nội tiết. Theo Y học cổ truyền có nhiều nguyên nhân gây động thai, trong đó chỉ nguyên nhân thận hư là do nội tiết kém. Vì vậy nguyên nhân và phương pháp điều trị động thai trong Y học cổ truyền phong phú hơn.
Thuốc đông dược:
Thể khí huyết hư: dùng bài “Thai nguyên ẩm”
Nhân sâm 4g Bạch thược 12g
Thục địa 16g Trần bì 6g
Đỗ trọng sao 10g Bạch truật 12g
Quy thân 16 g Trích thảo 4g
Sắc uống ngày 1 thang, uống ấm, xa bữa ăn.
Thể tỳ hư: dùng bài “Bổ trung ích khí thang”
Hoàng kỳ 16g Đẳng sâm 16g Quy thân 16g
Thăng ma 10g Sài hồ 6g Trần bì 6g
Đại táo 10g Trích thảo 4g Bạch truật 12g
Sinh khương 2 lát
Sắc uống ngày 1 thang.
Thể can uất khí trệ: dùng bài “Tử tô ẩm”
Tô ngạnh 16g Đẳng sâm 12g Bạch thược 16g
Đương thân 16g Đại phúc bì 8g Hoàng cầm 10g
Hành tăm 4g Cam thảo 4g
Sắc uống ngày 1 thang.
Thể thận hư: dùng bài “Bổ thận an thai Èm”
Đẳng sâm 16g Bạch truật 12g Thục địa 12g
Đỗ trọng 12g Tục đoạn 10g Cẩu tích 10g
Thá ty tử 12g Phá cố chỉ 12g A giao 10g
Ngải diệp 12g Trích thảo 4g
Sắc uống ngày 1 thang.
Thể huyết nhiệt: dùng bài “Bảo âm tiễn”
Sinh địa 12g Bạch thược 16g Sơn dược 12g
Tục đoạn 12g Hoàng cầm 10g Hoàng bá 4g
Trích thảo 4g
Sắc uống ngày 1 thang.
– Thể sang chấn: dùng bài: “Tiểu phẩm trữ căn thang”
Rễ củ gai sao 20g Bạch thược 16g A giao 12g
Quy thân 12g Trích thảo 4g
Sắc uống ngày 1 thang.
Một sè kinh nghiệm:
– Kinh nghiệm trong “ Nam dược thần hiệu”của Tuệ Tĩnh
+ Có thai ra máu: Lấy đậu đỏ tán bột và gương sen đốt tồn tính rồi tán bột, liều lượng 2 thứ như nhau, nÂu hồ, làm hoàn bằng hạt ngô, mỗi ngày uống 100 viên (với nước lọc hoặc rượu gạo) chia 2 lần trong ngày.
+ Có thai đau bụng: lấy một nắm lá ngải cứu tươi sắc uống.
– Kinh nghiệm trong “Hành giản trân nhu”của Hải Thượng Lãn Ông
+ Dưỡng thai, an thai: lấy 30g rễ củ gai (tươi càng tốt) sắc trong 15-20 phút, sau đó bỏ bã, cho 20g ngải cứu tươi và đường đỏ (đủ ngọt) nấu sôi rồi đập 1 quả trứng gà vào ăn.
+ Thuận khí an thai: lấy 50g củ gấu tứ chế và 30g sa nhân tán bột, uống mỗi lần 10g, ngày uống 2-3 lần, uống với nước sắc lá tía tô.
+ Điều hoà khí huyết an thai: lấy bài Tứ vật, bỏ Thục địa, gia hoàng cầm và Bạch truật, tán bột, nấu hồ, làm viên bằng hạt ngô, ngày uống100 viên, chia 2 lần, uống càng nhiều ngày càng tốt.
– Kinh nghiệm điều trị bằng ăn uống (theo sách “Điều tri bệnh phụ khoa bằng ăn uống” của NXB Khoa học Thượng hải 1992):
Khi động thai, ngoài việc tránh lao động, những món ăn sau đây có tác dụng bổ thận, ích khí, dưỡng huyết, an thai:
+ Canh cá chép củ gai: lấy 1 con cá chép nặng khoảng 3 lạng, đánh vẩy, mổ rửa sạch, lấy rễ củ gai khoảng 30g và ít muối, hầm nhừ trong luợng nước vừa phải, một tuần ăn 2-3 lần, trong 2 tuần.
+ Chè sen và nho khô: lấy 90g hạt sen và 30g nho khô, đường đỏ (vừa đủ ngọt) nấu vơi 700ml nước thành chè, ăn mỗi ngày 1 lần, tối thiểu trong 7 ngày.
+ Cháo gà củ gai: nÊu cháo với 1 con gà mái (gà nhỏ hoặc 1 miếng), 60g củ gai ( tươi càng tốt), khi cháo đã nhừ thì bỏ bã củ gai, cho thêm mưối và ăn trong 7 ngày.
+ Kem trứng A giao: Lấy 10 g A giao nấu tan trong 100ml nước, đập 1 quả trứng gà vào đánh thành kem, rồi hấp cách thuỷ, ăn trong 7 ngày.
