Ho khan kéo dài chữa bằng phương pháp nào hiệu quả?

Bệnh nhân:

Trần thi N 55 tuổi.

Vào viện:

19-4-78

Ra viện:

9-6-78

Số bệnh án:

39 – 78

Bệnh chứng:

Đàn bà hình thể suy yếu, người cao, ốm nhom ròm rõi, mắt dính ghèn lèm nhèm, hơi thở ngắn và mệt, môi miệng khô ráo, tiếng nói bề hơi khao khao, đến Viện xin chẩn bệnh.
Bà cho biết, bị ho hơn một năm qua, chứng kéo dài, chữa nhiều thuốc nhưng không thuyên giảm, khi ho ran dội xuống ngực, cổ khô miệng ráo, nhổ đờm đặc đục, tiêng ho gấp nóng nôn nơi ngực, ho thật lâu, khạc ra được đờm mới đỡ, thở khò khè, đờm đặc khó khạc, cổ luôn nóng rát thích ngậm vật trơn mát cho thông đờm loãng bớt, về chiều nóng nhiều, tối ho nhiều hơn sáng, đại tiện 2, 3 ngày một lần, ban đêm nóng xót xáy khó ngủ, lưng đau thân mình mỏi, vì mắt choáng váng thích nằm yên không muốn đi, trong mình nóng bức, ngoài lại sợ lạnh.

Xem mạch:

Phế phù sác, Tỳ nhược, can tâm huyền đại, sác vô lực thận trầm vi.

Đoán bệnh:

Âm tân của phế khô ráo, phong hỏa vọng viêm thiêu đốt thượng tiêu, lâu ngày uất nhiệt không giải, tâm can huyết dịch đều khô cạn, Tỳ bị uất nhiệt, cốc tiết khó sinh tân dịch sung dưỡng tạng phủ, nội nhiệt làm khô ráo các kinh mạch, cơ nhục hình thể tiều tụy,
ban đêm nóng xót xa do tâm huyết nhiệt, thân không yên, sinh phiên táo, ngực nóng miệng lưỡi khô, đờm vít tại cổ khò khè khạc không ra, uất hỏa nghịch xông đưa trọc đờm lên úng tắc thượng trung tiêu, khí thăng giáng ủng trệ, phế khí khó thông để tiết chế đờm hỏa và hạ trọc thủy, tiểu nóng gắt, đại tiện táo bón.
Các chứng kể trên đêu do âm tân huyết dịch uất hỏa thiêu đốt lâu ngày can táo thái quá.

Cách chữa:

Tư âm nhuận phế táo, hạ nhiệt tiêu đờm, trước tạm dùng phép tiêu đờm khai uất thông khí.

Xử phương:

Bách bộ 8g
Kiến cò 8g
nhận phế khai uất nhiệt.
Nghệ vàng 8g
Gừng sống 3 lát
tan đờm thông khí kễt.
Chỉ xác sao 8g
hạ khí nghịch, tiết nhiệt.
Cho uống 3 thang.

Tuần sau tái khám:

Bớt ngăn đùng phương thứ hai:
Bách bộ 8g
Sỏ lẻ bạn 8g
nhuận phế trừ táo nhiệt.
Kiến cò 8g
Gừng sống 3 lát
tan đờm thông khiếu, hạ khí.
Cam thảo đất 6g
Tía tô 8g
Cam thảo đất 6g
Rau tấn dày lá 8g
nghẹt, đờm tan, hơi thở thông cho
Mạch môn 8g
Củ nghệ 8g
thanh nhiệt, hòa trung sinh tân dịch.
Cho uống 12 thang liên trong 3 tuần.

Sau tái khám:

Bớt ho, ngưc bớt nóng, người mát mẻ, đờm loảng thông dễ khạc, nàm yên, ngủ dược vài canh, mạch phế tỳ phù nhược, tâm can huyền hoãn, thấy được phế tản tâm huyết đều được sung bổ phần nào, sau vẫn còn uất, nhiệt chưa tận giải, còn nóng ho, dùng phương trên gia Mạch môn 8g, Lạc tiên 8g, Tơ hồng 8g cho uống 6 thang để thanh tâm an thần, cho uống 6 thang – tuần.

Tuần sau tái khám:

Miệng bớt ráo khát, ngực bớt nóng nhiêu, ngủ ít nhưng yên giấc, bụng còn lình bình không đói, cho dùng phương trên gia Ý dĩ 10g, Rau mơ 8g để trợ tỳ thấm thấp, tiêu hóa thủy cốc, cho uống thêm 6 thang, sau tùy chứng mà gia giảm như:
– Bón, gia Lá muông trâu.
– Tiểu nóng, gắt, gia Rễ tranh, Râu bắp.
– Táo khát, nóng hầm, gia rề và lá Bù ngót, rễ Câu kỹ (Địa cốt bì) v.v…
Bệnh nhân tiếp uống đến 48 thang, các chứng nóng nảy ho hen đều khỏi hẳn, ăn uống phục sức, ra viện.

Lương Y Việt Cúc