Ho Suyễn kinh niên nên điều trị bằng phương pháp nào?
Bệnh nhân:
Lưu Ngoe Y, 44 tuổi.
Vào viện:
20-3-78
Ra viện:
10-3-78
Số bệnh án:
22 – 78
Bệnh chứng:
Đàn bà bị ho kinh niên, khi phát ho, đờm kéo sò sè như suyễn, thường phát sốt về chiều, quá nhiêu, tiếng ho nghe nhẹ và nhỏ, thở mệt nói không ra tiếng. Ít ăn khó ngủ đã lâu, hình thể tiêu tụy, mắt hỏm sâu da nhãn nheo, mí hơi ửng đỏ, miệng lưỡi khô ráo, rêu hơi vàng dày, thường hay ngậm nước lạnh cho đỡ khô cổ, cố gắng ép hơi đằng hắn, nuốt đờm nhói xuống cho thông cổ.
Vấn chứng:
Bệnh nhấn báo cáo đã bị bệnh này hơn 10 năm chạy nhiều thầy, uống nhiều thuổc không khỏi hẳn, có lức đỡ mệt một thời gian rồi cũng bệnh lại, có được chiếu X quang kết luận phổi không có trùng lao.
Bệnh phát vào lúc mùa mưa, gió lạnh và khí tiết ẩm thấp âm u, thì nặng hơn các tháng khác, gập thời tiết thay đổi, gió lạnh nhiều, mặt đất ẩm ướt, trong người tôi cảm thấy khó chịu thì chỉ trong vài ngày sẽ có ho suyễn, mệt ngất, xin thầy cứu chữa.
Xem mạch:
Phế phù sắc, tỳ hoãn hoạt, thận dương mạch đi trầm vi, tâm can đều hư nhược.
Vọng chẩn:
Thấy hình sắc tiền tụy.
Nhận xét:
Bệnh đã lâu âm tân huyết dịch đều khô cạn, ho suyễn kéo dài ngày tháng, dương khí hao tán, uống nhiều thuốc không khỏi thật là âm hư nan bổ, hư lao khó trừ, tự nghĩ đối với bệnh nhân mình có phân sự tấn tâm tấn lực đem hết cái hiểu biết để chạy chữa xem kết quả ra sao?
Đoán bệnh:
Thận dương khí suy không đủ sức hóa thủy hành khí sinh xuất vệ dương, trên phế khí hao kém khó thông điều khí phận, hàn đờm trọc thủy đinh đọng nơi hung cách, khí úng sinh uất hỏa nghịch xông đưa đờm nhớt lên làm ngăn nghẹt khí quân bệnh lâu ngày uất hỏa không giải, nhiệt uất kết tụ nung nấu làm khô khan phế dịch và keo dặc trọc đờm, ngăn hơi ngực, ho suyễn sò sè, nhất là gặp lúc thời tiết hàn lạnh dương khí và vệ khí suy phong hàn tà khí dễ xâm nhiễm, nhiều khí hàn thấy thấp đỗ sinh bệnh.
Cách chữa:
Trợ dương diều khí, ôn trung tán hàn thấp.
Xử phương:
Rễ Đinh lăng 8g
Đậu sáng sao 8g
Củ xương bò 8g
Gừng khồ 4g
trợ dương, ôn trung hành khí.
Bách hộ 8g
Kiến cò 8g
Rề dâu
dưỡng phế, hạ đờm thủy và trừ khí nghịch.
Nghệ vàng 8g
Ran tắn dày lá 8g
Gừng khô 2g
khai uất tan đờm thống khí. cho 3 thang – tuần.
Tuân sau tái khám:
Đờm bớt vướng nghẹt nơi cổ, ho giảm vài phần, tiếp cho uống 6 thang nữa.
Sau đến khám:
Ho suyễn đỡ nhiều, xem mạch phê’ phù sác, tỳ hoạt đại vô lực, thận còn trầm vi, nhân biết phế khí còn suy, tỳ chưa vận dụng hóa nối thủy thấp, vì thận dương kém sức trục thủy tiêu, thấp và hóa khí thông dương sung đường phế khí, cho nên phế khí thiếu năng lực thông khí, tiết chế trọc thủy, hạ khí nghịch, tan đờm, cho dùng phương đê ôn trung trợ dương tán hàn hóa đờm trọc thủy, cho uống liên tiếp 12 thang, chứng ho suyễn bớt nhiêu, ăn được tuy ít nhưng thấy mau tiêu, bụng ngực bớt nặng và ngăn nghẹt.
Tỳ phế được kiện vân nhưng thận dương khí suy cần phải ích hỏa trợ dương hành thủy sinh khi, thủy thanh giáng trọc, bồi bổ thượng tiêu khí phận và khai tiết đình, thủy hàn thấp còn lưu trệ dưới hạ tiêu, úng tắc cơ quan bài tiết, vì hàn ngưng khí ủng sinh ra đờm thấp, thủy khí nghịch xông đêu do thận dương quá suy mà gây ra. Bệnh nhân cần phải trường phục những bài như Kim quỹ thận khí hoàn, Bát vị hoàn, Hoắc hương chính khí. Bổ than dương, xem uống với Lục quân tử thang, trì chí gìn giữ vệ sinh trong 1 năm mới mong dứt căn bệnh.
Lương Y Việt Cúc
