Mạch và chứng bài Phục linh Quế chi Cam thảo Đại táo thang

Điều 65. Sau khi phát hãn, người đố thấy dưới rốn máy động bần bật, muốn phát lên chứng bôn đồn (2) thì dùng Phục linh quế chi cam thảo đại táo thang làm chủ.

Tóm tắt:

Chứng trạng và cách chữa bệnh dương hư, sau khi phát hãn muôn phát chứng bôn đồn.

Thích nghĩa:

Khí từ bụng dưới xông lên đến ngực gọi là chứng bôn đồn. Đây là trường hợp sau khi phát hãn, muôn phát chứng bôn đồn, không phải đã thành bệnh bôn đồn.
Đây là do sau khi phát hãn, tâm dương không phấn chấn, thuỷ khí xông lên cho nên dưới rổn máy động muôn phát chứng bôn đồn. Phép chữa là dùng Phục linh quế chi cam thảo đại táo thang để lợi thuỷ, cắt cơn máy giật.

Phuc linh quế chi cam thảo đai tảo thang:

Phục linh 1/2 cân 4 lạng

Quế chị (bỏ vỏ)

Cam thảo 2 lạng
Đại Táo 15 quả (xẻ ra)
Bổn vị trên dùng 1 đấu cam lan thuỷ, nấu phục linh trước cho cạn bớt 2 thảng rồi cho các vị kia vào, sắc lấy 3 thăng, lọc bỏ bã uống ấm 1 thảng, ngày uống 3 lần.

Cách làm:

Nước cam lan thuỷ Lấy 2 đấu nưốc đổ vào trong cái chậu lớn, lấy gáo múc lên dội xuống, khi thấy trên mặt nước nổi lên chừng 5-6 ngàn hạt bóng đuổi nhau là đem dùng được.

Ý nghĩa phương thuốc:

Đây là phương thuổc bồi thổ, chế thuỷ. Trong phương trọng dụng phục linh để lợi thuỷ, níu nó trước thì dược lực càng tập trung. Quế chi để mạnh tâm khí, hợp với cam thảo, đại táo để bồi bổ, ức chế thuỷ, thuỷ khí lui thì chứng máy giật dưới rốn tự hết.

(2) Bôn đồn: chứng tích klú thuộc diện, chứng trạng: phát từ bụng dưới chạy lên dưái tâm như con lợn con chạy, khi trồi lên khi tụt xuống. Lâu ngày thì làm cho người suyễn nghịch.