Mạch và chứng bài Tiểu Thanh long thang

Điều 41. Thương hàn dưới tâm có thuỷ khí, ho mà hơi suyễn thở, phát sốt không khát nước, uông thuốc thang xong mà thấy khát đấy là hàn thuỷ đã lui sắp khỏi cho uống Tiểu thanh long thang làm chủ.

Tóm tắt:

Tiêp theo điều trên trình bày chủ chứng của phương này và cơ chế sắp khỏi của bệnh sau khi đã uống thuốc.

Thích nghĩa:

Bệnh nhân cảm thụ hàn tà, dưới tâm có thuỷ khí đình tụ, tà khí bế tắc, phế khí không tuyên thông, thấy các chứng mà hơi suyễn thở, phát sốt, không khát, nên cho uống Tiểu thanh long thang để chữa. Uống thuốc xong nếu thấy khát nước là thuốc đã trúng bệnh, hàn thuỷ đã lui, cơ chế bệnh đã sắp khỏi.

Lời chú chọn lọc:

Tiên Thiên Lai nói: ” Phát sốt không khát là vì dưới tâm có thuỷ khí, cho nên tuy phát sốt cũng không khát. Uống thuốc là nói Tiểu thanh long thang, nông thuôc xong mà thấy khát biết thựỷ khí ở dưới tâm đã hết，hàn thấp trong dạ dày đã lui. Nhưng bỏi vì sau khi phát sốt, dùng thuốc ôn để giải, tân dịch ỏ thượng tiêu còn ít, cho nên trở lại khát. Trưóc kia có thuỷ khí cho nên phát sốt mà không khát, nay uống thuốc xong mà thấy khát cho nên biết hàn thuỷ đã lui mà bệnh sắp khỏi”.