Mạch và chứng của bài Đại hoàng hoàng liên tả tâm thang

Điều 159. Dưới tâm đầy tức, ấn vào thấy mềm, mạch trên bộ quan phù, dùng Đại hoàng hoàng liên tả tâm thang làm chủ.

Tóm tắt:

Chứng trạng và cách chữa chứng nhiệt bĩ.

Thích nghĩa:

Dưới tâm đầy tức, ấn vào thấy mềm là nhiệt tà vô hình tụ ở đó mà gây nên, cho nên trên bộ quan mạch phù. Nên dùng Đại hoàng hoàng liên tả tâm thang để tiết nhiệt, làm chủ trị.
Chứng này là bộ phận dưới tâm đầy tức, ấn vào thì mềm. Nêu toàn bộ vách bụng mềm yếu là thuộc hư chứng, phải kiêng sự tiêt lợi.

Đại hoàng hoàng liên tả tâm thang:

Đại hoàng 2 lạng
Hoàng liên 1 lạng
Hấi vị trên dùng 1 thăng ma phi thang ngâm một lát vắt bỏ bã, chia uô’ng 2 lần.

Ý nghĩa phương thuốc:

Trong phương này đại hoàng, hoàng liên đều là thuôc đắng lạnh, để tả tâm hoả kiêm thanh vị nhiệt thòi chứng bĩ tự trừ. Cái hay là ở chô không sắc mà chỉ dùng ma phi thang để ngâm giây lát rồi chắt lấy nước uống, lấy cái nhẹ nhàng thanh đạm để tả tiêu tâm bĩ. Nếu sắc lâu lấy nước tất chạy vào trường vị là không thể phát huy tác dụng của nó.