Mạch và chứng của bài Hoàng liên thang
Điều 178. Thương hàn trong ngực có nhiệt, trong dạ dày có tà khí, trong bụng đau, muốn nôn mửa, dùng Hoàng liên thang làm chủ.
Tóm tắt:
Biện về phép chữa chứng thương nhiệt hạ hàn, đau bụng, nôn mửa.
Thích nghĩa:
Thương hàn dương khí uất vào trong ngực, trong dạ dày có tà khí làm cho tỳ vị thăng giáng thất thường. Vị khí không giáng xuống được nên không có nhiệt mà muốn nôn mửa. Tỳ khí không thăng được nên trung tiêu có hàn mà đau bụng. Tà khí trỏ trệ ỏ giữa, hàn nhiệt chia cắt trên dưới, cho nên dùng Hoàng liên thang để chủ trị.
Hoàng liên thang
Hoàng liên
Chích thảo
Can khương
Quế chi
Nhân sâm
Bán hạ
Đại táo
Bảy vị trên dùng 1 đấu nước uông 3 lần, đêm uống 2 lần.
Ý nghĩa phương thuốc:
Phương này là thuốc hàn, thuốc nhiệt dùng chung, chủ trị ở hoàng liên để thanh nhiệt ở lồng ngực; can khương ôn lý hàn của tỳ vị; quế chi tuyên thông dương khí trên dưới; nhân sâm, cam thảo, đại táo hoà vị an trung; bán hạ giáng nghịch chỉ ẩu, vị khí hoà thời nôn mửa và đau bụng tự khỏi.
