THUỐC NAM CHỮA ĐẦU MŨI ĐỎ DO NHỌT SƯNG
Biện chứng Đông y:
Phế nhiệt bất tuyên, hoả độc ngưng kết.
Cách trị:
Thanh nhiệt ở Phế kinh, giải độc tiêu sưng.
Đơn thuốc:
Thanh nhiệt giải độc tiêu thủng thang.
Bài thuốc:
Liên kiều 15g, Bồ công anh 15g, Kim ngân hoa 15g, Dã cúc hoa 9g, Hoàng cầm 9g, Qua lâu 30g, Sinh địa 15g. Cam thảo 6g. Sắc uống mỗi ngày 1 thang.
Hiệu quả lâm sàng:
Quan XX, 34- tuổi. 8 ngày trước, mũi bên phải bắt đầu có một mụn nhọt nhỏ, to dần, cục bộ sưng đô, sợ lạnh, sốt, lợm giọng, đại tiện bí, miệng khát, tâm phiền, điều trị bằng thuốc Tây nhưng không khỏi. Khám thấy tiền đình mũi bên phải sưng to, ở giữa có mũ, chu vi mụn nhọt 2 X 2mm, thân nhiệt 38,7oC, mạch Tế Sác, chất lưỡi hơi đỏ, rêu lưỡi mỏng vàng. Tây y chẩn đoán là tiền đình mũi có nhọt sưng.
Đông y biện chứng là do phế nhiệt không thông, hoả độc uất kết (Bạch nhẫn đinh). Điều trị cần thanh nhiệt ở Phế kinh, giải độc tiêu sưng. Dùng Thanh nhiệt giải độc tiêu thủng thang uống 3 thang, vùng bệnh đã hết sưng, hết nóng, uống thêm 3 thang, đinh nhọt cơ bản đã khỏi. Sau đó dùng thuốc thành phẩm là Ngưu hoàng thanh tâm hoàn sáng 1 viên, tô’i 1 viên, và Mai hoa điểm thiệt đơn, mỗi toi uống 2 viên để giải trừ độc. Mười ngày sau, các chứng đều hết.
Nhận xét:
Bệnh chứng trên, Đông y gọi là ‘Bạch nhẫn đinh”, phần lớn mọc ở trước lỗ mũi, do Phế kinh có hoả độc, nếu trị không kịp thời, khiến cho bệnh đau kéo dài, nếu dùng tay bóp nặn sẽ gây ra nhiễm trùng máu (bại huyết), rất nguy hiểm. Điều trị cách chung thường thanh nhiệt giải độc, thêm Qua lâu, vì đi vào Phế, Đại trường, hỗ trợ dùng Hoàng cầm để thanh nhiệt ở Phế, giải độc, tán kết, đó là đặc điểm của thuốc. Sau đó dùng thuốc thành phẩm là Ngưu hoàng thanh tâm hoàn và Mai hoa điểm thiệt đơn để trừ độc còn dư khiến cho bệnh mau khỏi (Triệu Bỉnh Nam – Bắc Kinh).
