NGOẠI CẢM PHONG NHIỆT
BỆNH ÁN
Bệnh nhân. Bùi thị L. , 28 tuối.
Vào viện: 12 – 10-77
Ra viện: 20- 12 -1977
Số bệnh án: 13-77
Đàn bà bị cảm phong nhiệt, nóng lạnh nhức đầu, đau mình, thầy cho uống thuốc tân tán thái quá. ra nhiều mồ hôi tân dịch hao kiệt, phong nhiệt mà không giải mà uất hỏa thiêu đốt tâm hung sinh nóng nảy bứt rứt nặng ngực, thở gấp, miệng lưỡi khô, ráo khát, đầu mắt nóng choáng váng, mình nóng hầm, đại tiện bí, tiểu tiện sẻn đỏ không thông, ban đêm nóng ho xót xáy không ngủ được.
Khám mạch: Tâm can phù sác, phế phù hư, tỳ hoạt sác.
Đoán bệnh: Phong tà nhiệt khí thiêu đốt hết âm tân, toàn thân khô táo.
Bệnh nhân nói: “Thưa thầy, lúc tôi mới bị cảm sợ lạnh phát sốt, đau mình, có đến ông thầy quen cho uống ba thang thì ra mồ hôi quá nhiều bớt sợ lạnh, nóng, ông cho ba thang khác, sốt không bớt lại tăng thêm, nóng nảy ho bứt rứt nằm không yên, miệng lưỡi khô, hơi thở ra nóng khó chịu quá, đầu mắt nhức xốn và chói lòa, xin thầy cứu tôi.”
Tôi xin xem toa thuốc nếu còn, cô đưa ra xem:
Toa 1:
Xuyên khung 8g Thương truật 10g
Thân khúc 8g Hương phụ chế 8g
Chi tử 6g Bán hạ 8g
Quế chi 8g Bạch thược 8g
Cam thảo 6g
Toa 2:
Quế chi 8g Hậu phác 8g
Trấn bì 6g Thương truật 8g
Mộc hương 6g Sa nhân 6g
Vòi voi 8g Huyết rông 8g
Gừng sống 3 lát
Xem qua hai toa này, biết ro cổ đã uống nhiều thuốc tân nhiệt, phát tán thái quá mồ hôi ra nhiều tân dịch khô kiệt và thuốc thấm thấp nên trường vị đều tán két. đại trường tiểu không thông, nóng hầm hầm, thân mình cô như bị xông lửa.
Cách chữa: Gấp dùng thuốc thanh lương tư âm nhuận táo, giải phong nhiệt.
Xử phương:
Sa sâm 8g Bình bát 8g
Rễ dâu 8g
thanh lương nhuận táo, ha uất nhiệt.
Rễ và lá lức 8g
giải nhiệt tam tiêu.
Tía tô 8g Kiến cò 8g
Bạc hà 4g
thông trung, khai khiếu, tán phong nhiệt.
Vỏ quít 4g Củ sả 4g
Gừng sống 3 lát
tiêu đờm hỏa, hạ khí nghịch
Cam thảo đất 8g
sinh tân, nhuận táo, giải nội nhiệt. Cho uống 3 thang.
Tuân sau tái khám: Nóng ho đã bớt, miệng lưỡi bớt khô táo cho uống 3 thang nữa..
Tuân sau tái khám: Các chứng nóng nảy xót xa đã giảm nhiều, xem mạch thấy bộ phận đi trầm sác vô lực, bộ can tâm còn huyền sác vô lực, đó là tân dịch chưa sung dưỡng, kinh mạch và cơ nhục còn bị uất nhiệt thiêu đốt lâu ngày chưa giải, nên da thịt vãn nóng hầm, nhiều nơi nhiệt độc tiết ra thấy ngoài da ửng đỏ, và nổi những mụn nhỏ lấm tấm, hơi ngứa rát.
Cho thay dùng phương thứ hai: Tư âm nhuận táo giải độc
Dây gùi 8g Đậu đen (sao) 8g
Bù ngót 8g Cây dâu 8g
tư âm, thanh nhiệt, nhuận láo giải độc.
Lạc tiên 8g Dây tơ hòng 8g
thanh nhiệt, an thần.
Rau mơ 8g vỏ quít 4g
Hương phụ chế 8g
thông khí hành uất, tiêu ứ nhiệt giúp tỳ vận hóa sinh tân, cho uống 6 thang.
Tuần sau tái khám: Đỡ nóng ho nhiều, bệnh nhân nói trong người khoan khoái, hết khát nước, thèm ăn cháo tráng, ngủ được, còn bón. Cho uống thuốc y đơn ấy, gia Rau má, Rễ tranh để giải nhiệt tiết độc, làm uống 8g để mở một tí, cho uống 12 thang liền.
Ba tuân sau lại khám: Các chứng nóng nảy táo bón đều hết, thỉnh thoảng còn choáng váng đầu mặt, ăn còn châm tiêu. Tiếp cho uống phương trên mà gia Cúc hoa để thăng dương giải nhiệt và Rau mơ để tiêu thực hạ khí, trừ uất nhiệt, làm tỳ vị kiện vân, tiêu hóa sinh tân, tư dưỡng các kinh, sung bổ cơ nhục, trong thời gian bệnh được bình phục, ra viện.
