ÁP SE VÚ SAU SINH
(NHŨ UNG)
BỆNH NGUYÊN
1- Dương Minh và Quyết-ầm hai kinh bị phong nhiệt ủng-thịnh, kết không giải được, tụ lại thành bệnh “Áp se Vú” (nhũ-ung).
2- Phẫn-nộ thương Can, Can-khí uất kết là: bị nhiệt ủng-trệ, cũng thành ra bệnh ” Áp se Vú” (Nhũ-ung).
BỆNH TRẠNG
Vú bỗng súng lên, đỏ và rắn chắc, đau đến phát sốt phát rét, nhức đầu, 14 ngày thì thành “Áp se Vú” .
BIỆN CHỨNG
Bệnh “Áp se Vú” (Nhũ-ung) vỡ rồi, người vốn hư nhược sẵn, lại không biết điều trị, thì nước vàng cứ cháy ra mãi, hoặc ra nước trắng hoặc ra mủ hôi, thối, lâu ngày miệng nhọt càng sâu, chiều đến phát sốt, ho khan, mặt đỏ, người gầy ăn uống không được, biến thành bệnh Sang-lao khó chữa.
PHÉP CHỮA
“Áp se Vú” (Nhữ-ung) mới phát, ngoài thì nên dùng phép Ngải tráng chích pháp mà chích thì ung sẽ tiêu ngay. Hoặc lấy một con cá diếc sống, giã cả đầu, cả xương thật nhỏ trộn với Hương – lạp – tao, nghiền kỹ, đắp lên vú, chỉ một ngày ung sẽ tiêu, Trong thì dùng “Tiêu Độc – ẩm”. Nếu phát sốt phát rét, thì gia thêm kinh-giới, Phòng – phong, Khương-hoạt, Độc hoạt. Nếu chưa khỏi, Vú đã nung mủ, thì gia thêm Tạo-giác, Xuyên-sơn-giáp.
Nếu nhọt vỡ rồi, người khi huyết hư nhược, nên cho dùng “Nhân Sâm Dưỡng Doanh thang” để bồi bổ.
Nếu nhọt vỡ rồi, mà củ loét mãi lâu
không thu miệng, thì mau dùng Sâm Kỳ Quế Phụ.
ĐIỀU DƯỠNG
1- Kiêng ăn các thứ thịt gà, ngan, dê, các thử ăn cay, nóng, sào nướng, cua cả ba-ba….
2- Kiêng kỹ phòng-dục, lao-lực động nộ.
3- Bệnh khỏi rồi, thận thể gầy võ, sắc mặt bảng vàng, lâu không lại sức, nhân máu mủ nước vàng ra quá nhiều, nên dùng Bát-Trần-Thang đề bồ bổi khí huyết
Theo:”Đông Y thực hành Phụ khoa” Lê Cường (1952)
