HUYỆT NHỊ GIAN
二間穴
LI 2 Èr jiān xué (El Tsienn )
Xuất xứ của huyệt Nhị Gian:
« Linh khu – Bản du»
Tên gọi của huyệt Nhị Gian:
– “Nhị” có nghĩa là hai.
– “Gian” có nghĩa là khe, ý nói khe hở.
Huyệt ở bên ngoài ngón trỏ, nơi tiếp nối của thân với đầu trên xương đốt 1 ngón tay trỏ, là huyệt thứ hai của kinh Thủ Dương minh Đại trường cho nên có tên là Nhị gian.
Tên Hán Việt khác của huyệt Nhị Gian:
Gian cốc, Chu cốc.
Huyệt thứ :
2 Thuộc Đại-trường kinh.
Đặc biệt của huyệt Nhị Gian:
“Vinh” huyệt, thuộc “Thủy”.
Mô tả huyệt của huyệt Nhị Gian:
1. Vị trí xưa :
Giữa chỗ hõm, trước khớp xương bàn tay-ngón trỏ, bờ ngoài ngón cái (Giáp ât, Đồng nhân, Phát huy, Đại thành).
2. VỊ trí nay :
Trên đường tiếp giáp da gan tay – mu tay, sờ thấy xương hình vòng cung. Huyệt ở bên ngoài ngón trỏ, chỗ tiếp nối của thân với đầu trên xương đốt 1 ngón tay trỏ.
3. Giải phẫu, Thần kinh Dưới của huyệt Nhị Gian:
là gân cơ gian cốt mu tay và xương – Thần kinh vận động cơ là nhánh dây thần kinh trụ. Da vùng huyệt chi phối bỏi tiết đoạn thần kinh C7.
Hiệu năng của huyệt Nhị Gian:
Tán tà nhiệt, lợi yết hầu.
Tác dụng trị bệnh của huyệt Nhị Gian:
1. Tại chỗ :
2. Theo kinh :
Đau răng, đau họng, xuất huyết mũi, liệt mặt, đau dây thần kinh ba nhánh.
3. Toàn thân :
Nóng sốt.
Lâm sàng của huyệt Nhị Gian:
1. Kinh nghiệm tiền nhân :
Phối Âm khích trị bệnh thuộc nhiệt, sợ lạnh (Bách chứng). Phối Tam gian trị thích nằm lừ đừ muốn ngủ (Tư sinh). Phối Dương khê trị sưng đau lợi răng, viêm họng (Tịch hoằng). Phối Tam lý trị nhức đầu, nhức răng viêm họng (Thiên tinh bí quyết).
2. Kinh nghiệm hiện nay :
Phối Nghênh hương, Phong phủ, Thiếu thương trị xuất huyết mũi.
Phương pháp châm cứu:
1. Châm Thẳng, sâu 0,3 – 0,5 thốn.
2. Cứu 3 lửa.
3. Ôn cứu 5 phút.
Tham khảo của huyệt Nhị Gian:
1. «Giáp ất» quyển thứ 7 ghi rằng: “Hay nằm thích ngủ, đau vai, nghẹt mũi, mũi chảy máu, mình nóng, sưng tắc họng như có vật gì cản, tổn thương ở khóe mắt, đau vai, dùng huyệt Nhị gian làm chủ”.
1. «Đại thành» quyển thứ 6 ghi rằng “Chủ sưng tắc họng sưng hàm, đau vai lưng, phát lạnh, chảy máu mũi, sợ sệt, đau răng, mắt vàng miệng khô, khát nước, thương hàn thủy kết”.
2. «Bách chứng phú» ghi rằng: “Lạnh run sợ lanh, huyệt Nhị gian sơ thông, huyệt -Âm khích kết hợp trị bệnh thuộc nhiệt sợ lạnh” (Hàn lật ố hàn, Nhị gian sơ thông Âm khích ám).
3. « Thông huyền chỉ yêu phú» ghi rằng: “Mà mắt không thấy, nên dùng Nhị gian” (Mục hòn bát kiên, Nhị gian nghi thủ).
4. Căn cứ theo “Linh khu – Bản du ” thì huyệt này la “Vinh” huyệt của Thủ Dương-minh kinh
