MẠCH KHÍ 12 KINH MẠCH

Phiên âm:

Thập nhi kinh trung Giai hữu động mach Duy thủ thái âm Thốn khẩu thủ quyêt Thử kinh thuộc phế Thượng hệ hô hấp mạch chi đại hội tức chi xuất nhập nhất hô, nhất hấp tứ chí vi tức nhật dạ nhất vanjtam thiên ngũ bách nhất hô nhất hấp mạch hành lục thốn nhật dạ bát bách thập trượng vi chuẩn.

Dịch nghĩa:

12 kinh đều có động mạch, duy chỉ có thủ thái âm thốn khẩu là xem ở đó. Mạch là đại hội của hơi thở, 1 hô 1 hấp 4 mùa đều thở. Ngày Đêm đi được 1 vạn 3 ngàn 500. 1 lần hô 1 lần hấp mạch đi được 6 thốn 1 ngày 1 đêm đi được 810 trượng.

Dịch theo lời giải:

Đoạn này nói vê ý nghĩa của “thốn khẩu” và quan hệ hô hấp với sự lưu thông cùa huyết mạch.

Kinh chính của toàn thân có 12 kinh mạch, mỗi một kinh mạch đêu có chỗ có thể bắt được nhịp đập của mạch. Vậy tại sao tất cá đêu chỉ bắt mạch ở bộ vị thốn khẩu nơi thuộc kinh mạch của Thu thái âm phế ?

Kinh Thủ thái âm là kinh mạch thuộc tạng phế trên tử cổ họng nối liên với phế, là con đường chủ yếu thích hợp với hit thở không khi Dinh khí, vệ khí của toàn thân và khí trời được hít vào đêu hội họp ở phế. Vi vậy, bộ vị “thốn khẩu” mà kinh mạch phế đi qua đều có thể phản ánh được biến hóa thịnh suy của tạng khí các kinh. Cho nên nguyên nhân gọi “thốn khẩu” chủ yếu là bộ vị này dài tất cả là một thốn chín phân (Đông thân thốn, tức là là độ dài của một bộ phận nào đó trên cơ thể người ta làm tiêu chuẩn đo độ dài ngắn ở bộ vị nào đó ở bê ngoài cơ thể.

Ví dụ: lấy khoảng cách giữa hai đâu vân ngang của đốt giữa thuộc ngón tay giữa định ra làm một thốn, dùng để đo độ dài, ngắn, rộng, hẹp ở tay, chân, lưng, bụng người đó thi gọi lá “phép đông thân thốn ngón giữa” Ở đây có ý nghĩa là ra, vào đi, lại. Vì thế mới gọi bộ vị nay là ‘thốn khầu”. Một lãn thở ra, một lân hit vào của người binh thường không ốm đau, gọi là một nhịp thở (nhất tức) Người xựa đã tính trong một ngày đêm, người ta hit thở tất cả là một van ba ngàn năm trăm nhịp.

Huyết dịch đi trong kinh mạch, mồi một nhịp thở đi được chừng sáu thôn (tâc Trung Quôc). trong một ngày đêm đi tất ca được tám trám mười trượng, Trượng đơn vị đo lường cua Trung Quốc. Sô hô hấp này có chỗ chưa đúng với con sô thống kê cùa ngày nay. Số hô hâp trong một ngày đêm của một người ở trạng thái bình thường ước chừng là hai vạn bốn ngàn đến hai vạn sáu ngàn nhịp. Nhưng một nhịp thớ, mạch đập bốn lần về cơ bản vẫn đúng.