Mạch Phù theo Nhậm Chi Đường
Dư Hạo
Đầu tiên nói về Mạch Phù, Mạch này là mở đầu của các loại Mạch. Cá nhân tôi nắm được 2 điều trọng yếu:
Một là, Mạch Phù là loại mạch khi đập rất to; Hai là, Mạch Phù tổng ý nghĩa là khí huyết có xu hướng ra thể Biểu. Đối với cá nhân tôi là 2 cương lĩnh chủ yếu. Do trên lâm sàng thời gian Mạch phù biểu thi ra rất ngắn, thói quen của tôi là hay ghi chép các câu đề cương, sau đó phân tích lại, rồi mới hiểu ra. Cá nhân tôi đối với Mạch Phù chỉ ghi lại 2 câu thoại, duy lý lý đề xuất ra nội dung, xin duy lý mà diễn giải ra ở đây:
- Mạch Phù là lúc Mạch trong cơ thể người ta đập mạnh nhất. Trên lâm sàng tôi thấy khi để Ngón Tay với lực rất nhẹ đã thấy Mạch đập rất rõ, mà Mạch Trung và Trầm không có. Từ đó thấy rõ Mạch tượng của Mạch Phù rất rõ.
Tôi vừa đề cập đến Mạch Phù, Trung, Trầm. Đây là ý tôi muốn cho mọi người chỉ cần hạ Thủ có thể cảm nhận được Mạch Phù phân biệt được với các Mạch khác.
2.Tổng ý nghĩa của Mạch là biểu thị xu thế của khí và huyết. Nhưng chúng tôi có thể biết được xu thế của khí huyết, bởi các nguyên nhân khác nhau ở thể biểu có ngoại tà, có nhiệt thịnh, có dương hư, có hàn tà cách dương. Chúng tôi có thể phân biệt rõ ràng:
Một là, Tà khí tại Biểu, chính khí và tà khí giao tranh tại thể Biểu. Đây là cơ chế bệnh thường thấy ở ngoại cảm Biểu chứng. Ngoại tà xâm nhập vào thể Biểu, khiến cho khí huyết ở bên trong cơ thể chạy ra ngoài thể Biểu gặp tà khí, chính tà giao tranh tại thể Biểu. Tại một điều ở trên chúng tôi xem đến, chính khí ( khí huyết) có xu thế đi ra ngoài thể Biểu nơi bị ngoại tà nhiễu động. Đây là điều mà chúng tôi đã nói ở phần tổng cương. Rất hay gặp trong thương hàn cảm mạo, thì của Mạch Phù. Do bị cảm thụ hàn tà, tân dịch ở thể Biểu bị thụ hàn tà gây khốn, không thể lưu thông, cho nên trong Mạch Phù có khẩn.
Hai là, Nhiệt thịnh ở trong, khí huyết cổ động ra ngoài, dẫn đến khí huyết vận hành ra thể Biểu. Do từ các loại dương tà, nhiệt tà uất ở bên trong, khiến cho khí huyết cổ động ra ngoài, cho nên dẫn đến Mạch phù. Đây là do dương thịnh dẫn đến xu thế khí huyết ra thể Biểu. (còn nữa)
