Nhị diệu tán
Thành phần Nhị diệu tán:
Hoàng bá
Thương truật
Hai lượng bằng nhau
Cách dùng: Thuốc bột, mỗi lần 3 – 9g , uống với nước trắng hoặc nước gừng. Cũng có thể làm thang sắc uống. Liều dựng tuỳ theo mức độ bệnh.
Công dụng Nhị diệu tán: Thanh nhiệt táo thấp
Chủ trị Nhị diệu tán: Thấp nhiệt rút xuống, gân cốt đau nhức, hoặc đầu gối sưng đỏ đau nhức, thấp nhiệt mà đới hạ, hạ bộ sưng đau, tiểu tiện ngắn đỏ, rêu lưỡi vàng nhờn.
Phân tích phương thuốc Nhị diệu tán: Bài này lấy Hoàng bỏ làm quân, lấy cái hàn của nó để thắng nhiệt, đắng để táo thấp, lại hay ở chỗ đuổi được cái thấp nhiệt ở hạ tiêu. Thấp ở tỳ đến thì lấy Thương truật táo thấp kiện tỳ khiến thấp tà bị khử mà không tái sinh. Hai vị này phối hợp sử dụng, chiếu cố cả gốc lẫn ngọn khiến trừ khử được thấp, thanh được nhiệt, các chứng đều tự hết.
Gia giảm:
Nếu thấp nhiệt gây nuy thêm Hy thiêm, Ngũ gia bì để khu phong thấp, mạnh gân xương.
Nếu thấp nhiệt gây khí hư ở nữ, sắc vàng, đặc dính thêm Khiếm thực, Xích linh.
Nếu thấp nhiệt chạy xuống dưới làm 2 chân tê bì vô lực hoặc rất nóng thêm Ngưu tất để thanh nhiệt táo thấp gọi là bài Tam diệu hoàn.
Nếu thấp nhiệt phát xuống làm hai chân tê bì, cơ mềm nhẽo, sưng đau gia ý dĩ 15g, Ngưu tất 10g để thanh lợi thấp nhiệt ở chân gọi là bài Tứ diệu hoàn.
Ứng dụng lâm sàng: Ngày nay thường dùng Nhị diệu tán để điều trị phong thấp nhiệt, viêm âm đạo, nhược cơ nặng, thống phong, đau dây thần kinh toạ do thấp nhiệt rút xuống…
