LỤC VỊ ĐỊA HOÀNG HOÀN

六味地黄丸
Liùwèi dìhuáng wán

Tiền Ất

Phần 3

Bài này sắc uống gọi là “Lục vị địa hoàng thang“, công dụng như thuốc hoàn. Ông Triệu Dưỡng Quý tác giả của quyển sách “Y Quán” chuyên dùng thang này liều cao để chữa bệnh. Lại nói rằng:” túc như chứng Thương hàn khát nước mà nói tà nhiệt vào Vỵ phủ làm tiêu hao tân dịch cho nên khát, sợ nước ở trong Vị khô cho nên phải dùng thuốc hạ ngay để bảo tồn tân dịch. Sau đó chỉ nói rằng có chứa muốn uống nước không thể không cho uống, không thể cho uống nhiều, không còn phép chữa nào khác. Nếu như có chữa chỉ biết dùng các vị: Cầm, Liên, tri, Bá, Mạch đông, Ngũ vị, Hoa phấn, thậm chí dùng Thạch cao, tri mẫu; đấy đều là cái thủy hữu hình, lấy nó mà tưới rót cho cái hỏa vô hình, có thể an tâm mà tư dưỡng cho cái chân âm ở trong Thận  được không? Nếu lấy “Lục vị đia hoàng hoàn” liều cao cho uống thì hết khát ngay, còn truyền đến thiếu âm gây nên các chứng táo, kiên, thực sao được?

Uông Ngang nhận xét:” Lấy Địa hoàng thang để chữa thương hàn cũng là cái sáng kiến của ông Triệu. Bài này thêm Phụ Tử, Nhục Quế mỗi vị một lượng gọi là Quế phụ bát vị hoàn của họ Thôi chữa tướng hỏa bất túc, hư yếu, thiểu khí. Vương Băng có nói:” Làm ích nguồn của hỏa để làm tiêu tan âm khí mờ mịt, Xích Mạch Nhược thì nên dùng.

Lý Sỹ Tài nói:” thận có hai quả đều thuộc thủy, đầu tiên không phân chia thủy hỏa. tiên Kinh nói rằng:” Hai quả thận nói chung không có dáng vẻ khác nhau, một điểm ở khoảng giữa là dương tinh. Ở giữa hai quả Thận có huyệt tên Mệnh môn là chốn ở của tướng hỏa. Một dương sinh ra ở khoảng hai âm, cho nên thành quẻ Khảm mà vị trí ở phương Bắc.

Lý Thời Trân nói:” Mệnh môn là nơi để chứa Tinh giữ Bào, thể chất của nó không phải là mỡ, không phải là thịt, nó bọc trong màng trắng, nó ở điểm giữ của hai quả Thận, đốt thứ thứ 7 của xương sống, chằng vào xương sống; phía dưới thông với hai quả Thận, phía trên thông với Tâm Phế bao chùm lên Não là nguồn của sinh mệnh, là chủ của tướng hỏa, là phủ của tinh khí. Con người và giống vật đều có, sinh ra người sinh ra vật đều do đó mà ra.   

  Sách “Nội kinh” nói:” bên caanhj đốt thứ 7 trong đó có Tiểu Tâm là nó. Vì tướng hỏa có thể thay vị trí  quân hỏa của Tâm làm việc, cho nên mới nói là Tiểu Tâm. (còn nữa)