CÙ MẠCH LÀ GÌ ?

瞿 麥

Tên dùng trong đơn thuốc:

Cù mạch, cù mạch thảo, cù mạch tử, cù mạch huệ.

Phần cho vào thuốc:

Toàn thảo.

Bào chế:

Bỏ gốc rễ, dùng nước rửa sạch đất cát, để mềm đều, thái khúc phơi khô rồi sử dụng.

Tính vị quy kinh:

Vị đắng, tính hàn. Vào ba kinh tiểu tràng, tàm, bàng quang.

Công dụng:

Lợi tiểu tiện, thanh thấp nhiệt, phá huyết lợi khiếu (khiếu ở đây là dường tiểu tiện).

Chủ trị:

1) Trị tiểu tiện không thông, đi dái ra máu ngọc hành đau buốt.

2- Trừ thấp nhiệt bí đái, kinh nguyệt không thông.

ứng dụng và phân biệt:

Trư linh, Trạch tả, Cù mạch đều là thuốc co’ thể chữa tiểu tiện không lợi, nhưng trư linh, Trạch tả co’ thể chữa loại thủy động mà không hóa, Cù mạch thì có thể chữa loại thủy đình trệ mà không thông.

Kiêng kỵ:

Bàng quang vùng hạ tiốu không thấp nhiệt thì kiêng dùng.

Liêu lượng:

Một đồng cân rưỡi đến ba đồng cân

Bài thuốc ví dụ:

Bài qua lâu cù mạch hoàn (Kim quỹ yếu lược phương) chữa tiểu tiện khổng lợi, có thủy khí, rất khát. Qua lâu căn, Cù mạch, Phục kinh, Thự dự, Phụ tử (chẽ), nãm vị thuốc trên tán nhỏ, luyện với mật làm viên như hạt ngô đồng, mỗi ngày uống ba lần.