Tác dụng của Ngưu Bàng Tử 牛旁子
Tên dùng trong đơn thuốc:
Ngưu bàng tử, Thục ngưu bàng, Thử niêm tử, Dại lực tử.
Phân cho vào thuốc:
Hột.
Bào chế:
Rửa sạch, sấy, phơi khô, dùng sống hoặc sao chín giã dập nát để dùng.
Tính vị quy kinh:
Vị cay, tính bình. -Vào hai kinh: phế, vị.
Công dụng:
Tuyên phế, tán tà, thanh nhiệt giải độc.
Chủ trị:
Chữa ho, phất nhiệt, cốc bệnh về họng, sởi, nói chung thuộc về phế, đỄu có thổ dùng được.
ứng dụng và phân biệt:
– Sức phát tán của Ngưu bàng tử mạnh, nhưng sức thanh nhiệt yếu. Dùng vào lúc phần biểu nhiệt nặng. Sức phát của Ngân hoa yếu, nhưng sức thanh nhiệt mạnh, dùng vào lúc cơ nhục nhiệt năng.
– VỊ thuốc này cay mà bỉnh, khống phải cay mà ôn, cho nên có thê’ sơ tán phong nhiệt, khác với tân ôn phát tốn giải biểu. Đồng thời trong việc thấu phát lại có thể thanh giài Và sơ tiết, với những vị thuóc. hàn lương thanh giáng khốc thi không thể so sánh được, gàn với những vị thuốc tân lương! giải biểu.
Kiêng kỵ:
Vị thuốc này nhiều chất béo hay hoạt lợi, cho nên là bệnh nhiệt song đại tiện đi lỏng câm dùng.
Liều lượng:
Từ 1,5 đồng cân đến 3 đồng cân.
Bài thuốc ví dụ:
Bài Ngưu bàng thang (Chứng trị chuẩn thàng) chữa thương hàn, cổ họng bị sưng đau, đi đái nhắt, buốt đỏ, đơn dộc và các chứng mụn nhọt.
Ngưu bàng tử, Phòng phong, Bạc hà, Kinh giới, Cam thào, Dại hoàng, một bát (chón) nưốc la sắc còn bẩy phần uống ám vào lúc nào cũng được.
Tham khảo:
Ngưu bàng tử vđn tôn là Ác thực, Trương Khiết Cổ bảo vị này tân ôn, sách Biệt lục cho là tân binh. Nhận xét theo điều trị thl sách Biệt lục ghi là đúng.
