ĐÔNG Y CHỮA BỆNH PHỤ KHOA: CÓ THAI BỊ PHÙ THŨNG
(TỦ THŨNG, TỬ KHÍ, TỬ MÃN, BẢO CƯỚC, SÔ CƯỚC)
BỆNH-NGUYÊN
Người có thai bình nhật ăn nhiều hoa quả và các thức sống, lạnh quả đến nỗi thấp – tà của thủy-khi thương Tỳ, Phế, sinh ra các bệnh: Tử Thũng, Tử Khí. Tử Mãn, Bào cước, Sô Cước.
BỆNH TRẠNG
1- Mắc bệnh tử-thũng, thì đầu, mặt và khắp mình phù thũng, tiều tiện ít, bệnh thuộc thủykhí.
2- Bệnh tử-khí thì người chỉ phù-nề từ đầu gồi tới bàn chân, nước giải nhiều, bệnh thuộc thấp khi.
3 -Bệnh tử-mãn thì khắp người phụ thũng, bụng đầy chướng và xuyễn, phần nhiều. người có mang được 6, 7 tháng mới hay mắc bệnh này.
4- Bệnh sô-cước thì hai chân nề, và da chân dày. Bệnh thuộc thấp.
5 – Bệnh Bào-cước thì 2 chân phù thề mà da chân mỏng. Bệnh thuộc thủy.
BIỆN CHỨNG
Đại- phàm bệnh thuộc thủy thì bệnh nhân hay xuyễn, bệnh thuộc thấp thì bệnh nhân hay đầy tức. Xuyễn thuộc phế, đầy chương thuộc Tỳ. Sơ dĩ sinh bệnh như vậy là vì người sẵn có thấp tà thủy khí, cho nên khi có chửa sinh ra bệnh đầy chướng Các chứng Tử-thũng. Từ khí, Tử- mãn,Bào cước, Sô-cước thất trị, thũng khí càng thịnh, Tỷ- Phế càng bị tổn thương, cài thai chưa thành hình đã bị tẩm nước thường thường là bị lỏng. Nếu thai đã thành-hình rồi, thì còn có thể chữa được. Cho nên có chửa được 5, 6 tháng mà mắc các chứng ấy, thì phần nhiều đều chữa khỏi và đều sinh nở được cả.
PHÉP CHỮA
Tất cả các bệnh Tử-thũng, Tử-khí, Tử – mãn, Bào-cước, Sô-cước nói trên. Nếu thủy khí thịnh, ngấm vào Bào Thai,thì người tất xuyễn và khó nằm. Nếu thấp, khí thịnh, thương thai, thì người tất đầy-tức khó chịu. Đều nên cho dùng “Phục linhđạo-thủy-thang” (1) để hòa Tỳ, Phế, và lợi thủy thấm thấp. Nếu đầy chướng quá, thì gia thêm Chi-sác đề phá kết ; nếu đùi, chân phù nề thì gia Phòng kỷ để lợi hạ ; nếu thấp-xuyễn thì nên gia Đình lịch để tiết thượng-thủy.
ĐIỀU DƯỠNG
1 – Kiêng ăn các thứ ăn sống, lạnh, các thử hoa-quả, cùng các thứ ăn béo bồ mỡ-màng như thịt lợn, thịt dê, các thứ cua, cá, thịt gà, ba-ba, v,v…
2- Mắc các bệnh Tử.thũng, Tử-khi, Tử-nhãn, Bào-cước, Sô-cước, thì trong người luôn luôn thấy buồn bực khó chịu. Phép điều – dưỡng, nên lấy Trần-bì pha với nước sôi thay trè cho uống, đề lợi khí, hành trệ, hóa thấp, tiêu đàm và bệnh dễ khỏi. .
3 – Kiêng ở nơi ẩm thấp, vì sợ thủy-thấp tầm nhập vào người, bệnh sẽ nặng thêm. Cần phải ở nơi cao ráo, sáng sủa, thoáng khí.
Theo:”Đông Y thực hành Phụ Khoa” của Lê Cường 1952.
