CHỨC NĂNG NÃO TRONG LOẠN DƯỠNG CƠ DUCHENNE
Loạn dưỡng cơ Duchenne (LDCD) là một bệnh di truyền thứ hai thường gặp nhất ở người. Đây là bệnh di truyền liên quan đến nhiễm sắc thể X và xảy ra trong khoảng 1/3300 bé trai. Bệnh xuất hiện do vắng mặt hay gián đoạn protein dystrophin, mà được tìm thấy ở một số loại mô, nhiều nhất là ở cơ xương và neurone ở những vùng đạc biệt thuộc hệ thần kinh trung ương (thần kinh trung ương). Về mặt lâm sàng Loạn dưỡng cơ Duchenne được đặc trưng bởi bệnh học nặng nề của hệ cơ xương và đưa đến tử vong sớm. Điểm quan trọng của Loạn dưỡng cơ Duchenne mà thường ít được chú ý là vai trò của sự vắng mặt hay gián đoạn protein dystrophin trên chức năng hệ thần kinh trung ương. Để xem lại vấn đề này chúng tôi tập trung nghiên cứu vai trò này ở trẻ bị bệnh Loạn dưỡng cơ Duchenne và bệnh Loạn dưỡng cơ Duchenne được tạo ra ở động vật bằng ảnh hưởng di truyền, ở chuột mdxéthiếu dystrophin. Những nghiên cứu về hành vi đã cho thấy trẻ bị Loạn dưỡng cơ Duchenne có suy giảm nhận thức và có chỉ số IQ thấp (trung bình là 85), trong khi ở chuột mdx cho thấy suy giảm phản xạ tránh né thụ động và suy giảm trí nhớ gần. Ở trẻ Loạn dưỡng cơ Duchenne, có bằng chứng rối loạn cấu trúc hệ thần kinh trung ương, bất thường các tua gai và mất các neurone, tất cả liên quan với neurone mà bình thường có dystrophin. Ở chuột mdx, đã có những báo cáo cho thấy giảm 50% số lượng neurone vàsự co rút thần kinh ở những vùng trên vỏ não và thân não. Bằng chứng mô học cho thấy giảm đậm độ của các cụm kênh GABAA ở tế bào Purkinje và các neurone CA1 ở hồi hải mãcủa chuột mdx. Ơû mức độ sinh hóa, sự tạo năng lượng sinh học của hệ thần kinh trung ương bị bất thường và tăng mức độ các hợp chất chứa choline ở trẻ Loạn dưỡng cơ Duchenne, bằng chứng bệnh học ở hệ thần kinh trung ương. Chuột mdx cũng có những bất thường sinh học, với sự gia tăng mức độ các phosphate vô cơ và tăng mức độ các hợp chất chứa choline. Về mặt chức năng, trẻ Loạn dưỡng cơ Duchenne có những bất thường trên điện não đồ và một vài bằng chứng sơ khởi khác cho thấy chức năng xináp bị ảnh hưởng bởi sự vắng mặt của dystrophin. Những nghiên cứu về sinh lý điện ở chuột mdx cũng cho thấy các neurone ở hồi hải mã có tính nhạy cảm cao với tình trạng thiếu oxy. Những biểu hiện mới này về vai trò của dystrophin trong hệ thần kinh trung ương giúp ích trong việc quản lý trên lâm sàng những bé trai bị Loạn dưỡng cơ Duchenne.
