GỪNG SỐNG
(SINH KHƯƠNG)
(SINGIBER OFF1CINALE-ROSC)
Đọc thêm các tên khác:
1) Mật chích khương
3) Bách lạt vân
5) Nhân địa tân 6) Viêm lương tiếu tư
Khương nghĩa là cường. Tính nó chế ngự được 100 thứ tà khí, lúc nó mới sanh ra, đầu cu nhọn non, sắc hơi tia tía, người ta gọi la Tử Khương, hoặc viết chữ tư là con nghĩa la nhánh gừng non, sau thành gốc lớn, củ già thi gọi la mẫu khương.
Phàm những thứ gừng khi đào lên được rửa sạch đất, để nguyên vỏ mà phơi khò gọi là Can sinh khương. Thư gừng bào nước sôi bóc sạch vỏ chế cho khô: Gọi là Can Khương. Thứ gừng sao cho cháy đen cũng bởi gừng khô gọi là bao khương gừng sống giã vắt lấy nước cốt gọi là khương trấp.
Phần tham khảo tư liệu
Ông Mỗ quân nói rằng:
Nước cốt gừng sống có thể chứa được chưng sán khí. Sán khí đó, họ thường gọi là khí ữ tiểu tràng. Một khi chỗ ấy nó đã bị bệnh, tất lâ nó làm cho ngươi ta phái để tâm. Ví bằng ăn ở nhỡ có điều gi sơ xuất, thi lập tức nó phát ra bệnh hoạn như là bệnh lạnh, hay là bị nhịn đói cùng là khổ nhọc vất vả quá độ hay lao thần lao lực quá độ, là đã đù cho chưng Sán khí nó phát ra ngay, chinh tôi đâ bị chứng này. Hề nó phát ra là mấy ngày nằm bệt giường liệt chiếu, nhất là vẻ mùa đông thì nó càng phát dứ, may tôi mời được ông thầy ở Dương châu là Thích Công Quân, ông dạy cho một phương. Dùng gừng sống tươi giã vắt lấy nước cốt, độ một chén chè to, gạn’lọc bỏ bã đi, đựng riêng nước ấy ra cái bát đem vào nhà tắm thật kín gió mà tăm rứa đọi khắp mình ra mồ hồi; dùng bát nước gừng ấy ngâm vao thận nang, thi sẽ thấy ở âm nang cắn nhức như kim chàm. Tức thi nó sẽ co rút lại. Để lâu chừng 10 phút, thi nó sưng như quả bầu. Rồi sau nó lại co lại như thường, mó hòi vàng nó sẽ theo lỗ chân lông, tùy hoi thở mà ra hết. Chính tôi đã phải khổ về bệnh này ròng rã ba năm đến đây dùng phép chứa này, thì khỏi, may gặp được thầy hay.
Tính vị:
Khí ăm, vị cay, không độc.
Công hiệu:
Chủ trị được những chứng ủa thổ, chứng nôn ọe, nấc ự, và ho, vì nước và khí xấu sóc ngược lên. Tính nó hay làm cho nước thừa xuôi xuống, thông ra tiểu tiện, ma bài tiết ra ngoái, nó làm cho nước đọng trong dạ dày phải tiêu đi, nó có thể thúc đẩy bộ tiêu hóa mạnh hơn lên.
Nó có chất dầu thơm bốc, làm cho khuấy động (khua động thúc dục) vào các màng lưới ở trong dạ dày.
Gừng tươi tinh nó hóa được đờm rãi, làm cho khỏi được uạ thổ, nó là một vị thuốc thánh chửa được những chứng ủa thổ, phiên vị (lộn mề) vậy.
Hơn nứa nó còn có thể thông được tâm phế, mà tâm phế khí đã thông, khí của một minh chính đáng, thì tà khi phải lui, chư còn ẩn núp vào đâu được nữa, cho nên mới nói rằng nó trục được phế khí, thông được thần kinh.
Gừng tươi lại la một vị làm cho thuốc dễ uống, cũng như Gam thảo hay là Táo tàu vậy.
Người bị cảm gió cảm nắng cám lạnh nhất thiết những chứng bạo phát; dùng nước gừng sống hòa với một chút nước đồng tiện mà uống rất hay
Vì nước Gừng tươi tiêu tan được đơm rãi, đưa những hơi xấu ấy xuống phần nước tiểu, mà tiêu thoát ra ngoài, thi khí nóng tự nhiên phải rút xuống vậy.
Nó lại chê’ được các chất độc của Bán hạ, Nam tinh, Hậu phác, Nấm đất.
Người biết chăm lo giữ gìn sức khỏe, mỗi khi đi đâu sáng sớm, uống một chút rượu rất hay, nếu không thì ngậm một miếng gừng tươi trong miệng cũng có thể chống chế được bao nhiêu thứ khí độc.
Dùng nước gừng tươi hoa với nước che non trị được chững đơm nóng
Dùng Sinh khương cùng với bán hạ thì trị được chứng đờm lạnh.
Nước gừng hòa với mật trị được chứng-trong vi nóng lạnh thổ sốc lên, không thức gì tiêu xuống được.
Bởi vì gừng sống là một vị thuốc thánh chữa thổ mà mật lại hay làm êm được dạ dầy.
Ông Chu Đan Khê nói rằng:
Gừng sống để nguyên nó cả vỏ thì mát, bỏ vỏ đi thì nó nóng, nhưng không phải là vỏ nó cớ tính mát đâu, bởi vì tính nó để cả vỏ thì nó hành biểu tán nhiệt tà, cho nên nó đẩy nóng trong mình phải ra hết đi, nếu bỏ vỏ đi rồi thì nóng cứ giứ thường thường ớ lại trong mình, thế là nóng vẫn còn vậy.
Nhưng lại phải xét xem nếu những người nào trong dạ dầy không có nước đọng lại, hay là nóng đã lâu ngày, trong ngoài thân thể đều khò ráo cả, muốn cho nhuần nhã lại cho tốt hơn thì chớ dùng nó.
Nhất là những người đã ra nhiều mồ hôi hoặc đương có mồ hôi nhiều thi chớ dung.
Sau nữa nên nhớ rằng: Người ăn gừng nhiều, hay ăn nó lâu mãi, hay sinh ra chứng choét mắt, cùng là đau mắt, ăn nhiều gừng sống và uống rượu nhiều hay sinh ra chứng trĩ.
Tần tiêu làm sứ nó, tính nó ghét Hoàng cầm, Hoàng liên, Dạ minh sa nó sát độc bán hạ, Hậu phác và độc dược.
Những phương giản dị mà hiệu nghiệm
Một phương chứa được người bị chứng đờm tích, tự nhiên ngã lãn đùng ra, hình như là trúng phong.
Dũng Gừng sống tươi 2 lạng phụ tử 1 lạng, nước 5 bát nấu kỹ chì còn 2 bát, chia ra làm 2, 3 lần mà uống. Nhung phải kiêng ăn thịt lọn và uống nước lạnh.
Xuất trong Thiên kim phương
Một phương’chữa người bị chứng sốt rét nóng lạnh luôn ho hắng có đờm, thi dùng một cú gừng sống đốt hoặc nướng cho thật kỹ, gọt sạch cắt ra từng miếng mà ngậm, dần dần nuốt nước xuống xong rồi còn bã thì nhả đi.
Bán tháo diễn nghĩa phương
Một phương chữa người bị chứng ho hắng mãi lâu ngày không khỏi.
Dùng Gừng sống 5 lạng cũng với kẹo mạch nha nửa cân cho vào nồi mà nấu kỹ. hoặc đốt lửa mà nung vùi cho thật chín dừ, ăn hết chỗ gừng kẹo áy la khỏi.
Ngày xưa ông Đoàn Thị Ngự dùng nó rất hay, theo phép dưỡng sinh nhà Ngu ngày xưa chuyên dùng phương này rất là hiệu nghiệm.
Một phương chữa chứng tiểu nhi ho hắng đã lâu ngày mà không khỏi.
Dùng Gừng sống tươi 4 lạng cho vào 1 nồi nước to nâu nước cho thật kỹ rồi đem nước ấy mà tắm cho nó là khỏi.
Xuất Thiên kim phương
Một phương chữa người bị chứng khí nghịch đưa lèn dử quá, dùng Gừng sống tươi thái ngay 2, 3 miếng mà ngậm, rồi dần dần nuốt nước xuống là khỏi, bài này đã từng kinh nghiệm rất hay.
Xuất Triền thị diễn nghĩa phương
Một phương chứa được người bị úa thổ ra nước hoài mãi không khói, dùng bài nay đã hay. Mà nó lại có thề sát được các thứ trùng nhỏ dài ở trong bụng nửa.
Dùng Gừng sống tươi hai lạng, cho vào 2 bát nước dấm dùng nói bằng bạc hoặc nồi đất mà nấu kỹ cạn 10 phần chỉ còn 4, để nguyên cà bã ăn uống hết chỗ ấy là khỏi.
Xuất trong Thực y tám kính phương
Một phương chửa được người đau bụng hoắc loạn buồn phiền muốn chết.
Dùng Gừng sống tươi 5 lạng, cung với một bát nước đồng tiện, và 4 bát nước lã, nấu cho thật kỹ cạn chỉ còn 2 bát chia ra làm 3, 4 lần mà uống hết là khỏi ngay.
Xuất trong Mai sư phương
Một phương chữa được người vi lạnh quá bị chứng đau bụng hoắc loạn đau quá đến nỗi làm ra chuyển gân đau kéo chàng chạy vào bụng, phiền buồn muốn chết.
Dung Gừng sống tươi 3 lạng, giã nhỏ rồi cho vào 1 bát rượu ngon, nấu vội cho nó sõi lên 2, 3 sấp mà uống nóng.
Nhưng ở bên ngoài cũng phải dũng Gừng sống giã nho ra mà chườm vào chỗ bụng đau.
Xuất trong Ngoại đài bi yếu phương.
Một phương chữa được người bị chứng đau bụng hoắc loạn mà bụng lại đầy lên to tướng, muốn thố mà không thổ được, muốn đi ngoài cũng không thông đi được.
Dùng Gừng sống tươi một cân nước 7 bát nâu kỹ cạn chi con 2 bát, chia ra làm 2, 3 lần uống dần là khói.
Xuất trong Trừu hậu phương
Một phương chứa người bị chứng thấp nhiệt phát ra vàng úa cả người.
Dùng Gừng sông tươi giã nhò ra rồi thường thường xát luôn vào khắp cả mình tự khắc sắc vàng biến hết.
Một phương chửa chứng vàng người như trên, nhưng bài sau đây lại gia thêm Nhân trần hao vào nữa mà chữa thi càng hay.
Xuất Thương hàn chùy pháp phương
Một phương chữa được người đàn bà sau khi sinh con rồi tự nhiên lồi ra từng dẳi thịt sa xuống ra một dây thịt.
Dừng Sinh khương già để liền cả vỏ chừng ba cân, giã nát rồi cho vào 2 cân dầu vừng quấy đều đem sao cho hoi khô, trước hãy dùng lụa chín 5, 7 thước gấp lại làm nhiều lần ‘cho nó có vè khuất khúc, và chia ra làm ba mảnh sẽ kheo tay dùng lụa ấy hứng lấy dây thịt ấy mà đưa vào hộ sản. Nhưng nên nhớ rằng vải hay lụa chín ấy đã đựng gừng và dầu để cho nó xông hơi vào, nếu có lạnh thì lại phải đổi dầu khác nóng ngay, chắc răng ít lâu nó sê rút dần vào, thiết kỵ chứ có cắt dây thịt đó đi thì không tài nào chữa được nữa.
Đây là nói theo phương pháp do sách bi truyền những bệnh hiểm nghèo quái dị của bà phu nhân nước Ngụy ngày xưa đó vậy.
Thiết tưởng như bây giờ sản có nhà thương nhà hộ sản khéo léo biết bao, nhung đây nói phòng xa có ý nói để cho được hiểu biết trước, nhỡ gặp phải hoàn cảnh bất đắc dĩ vì xa xôi mà không cứu ngay được tất nhiên bị hại, thì cũng chả là một việc đáng tiếc lắm ru.
Dụng lượng: Mỗi khi đùng Sinh khương thì dũng từ 5 phân cho đến 1 đồng cân.
Trường hợp phải kiêng Sinh khương.
Phàm nhũng người âm hư, hay người nóng quá, cùng những người đàn ba có thai tất cả mọi bệnh đều’ phái kiêng Gừng sống tinh nó ghét Hoàng cậm. Hoàng liên, Dạ minh sa. Nếu nó được Tần tiệu làm sứ thì tốt lắm.
Tính nó sát Bán hạ, Nam tinh, và các thứ nấm độc, hay là các thứ thịt chim đồng ruộng, bị những thứ nấm có độc.
