ĐAU NHỨC ĐẦU

(ĐẦU THỒNG)

Bệnh nhân: Vũ Tuan M…. 34 tuổi.
Vào viện: Tháng 11-77
Ra viện: 3 – i – 78
Sấy án: 17-77
Đàn ông hình vóc cao gầy suy yếu, sắc mặt hơi mét, mắt sâu má cóp, hơi thở ngắn, đi đứng chậm chạp, vì đau nhức ở đỉnh đầu từ lâu. trí nhớ kém hay lãng quên. Khi phát đau trên đỉnh đầu, lan ra sau gáy xuống vai lưng, hai mắt choáng váng, ngực nóng, tim đập mạnh, hồi hộp, đêm khó ngủ, mắt thường nhám lại li bì, như mê, ban ngày lúc nắng có khi ấm áp thì dở đau, gặp lúc âm u tiết lạnh thì đau nhiều, đau liên tiếp năm bảy ngày, đau xuống lưng, chạy rần tới hai chân đơ mỏi, nặng nề không muốn đi đứng.
Xem mạch: Lưỡng xích đi trầm tế.

tả quan và thốn đi phù nhu, chân tay hay lạnh.
Đoán bệnh: Thận dương nguyên khí suy, phong hàn cảm nhiễm vào dương kinh lâu ngày không giải, đầu não do hàn tà bao bó khí thanh dương khó thăng lên được, phong hàn làm cản trở dương khí mà phát đau, từ kinh mạch vào não tủy, đau lâu thần kinh suy bại, lãng quên, mát mờ, hồi hộp, tinh thần không yên, khó ngủ, ăn uống sút kém, hình vóc tiền tụy, mình mẩy đau nhừ, chân tay thường lạnh. Khí thăng giáng không đêu sinh úng trệ, làm ngăn nghẹt nặng ngực, do hàn tà trọc thùy theo uất hoa nghịch xông.
Cách chữa: Điều bổ thận dương, tán hàn thông kinh, hành khí khai uất nhiệt.
Xử phương:
Hà thủ ô                8g
Đỗ trọng (sao rượu)8g
Đậu đen (sao)        8g
Tang ký sinh          8g

Quế chi 4g

Ngải cứu 4g
để trợ thận dương, thông kinh, tán hàn.
Lức cáy 8g

Bạc hà 4g
để giải uất nhiệt, khai khiêu, cùng với: Gừng sống tân tán, giải biểu. Dây tơ hông dưỡng tâm an thần.
Bệnh nhân uống ba thang, tuần sau tái khám, bớt nóng, nhẹ ngực, đỡ hồi hộp, đầu còn nhức. Bệnh nhân uống ba thang, tuần sau tái khám, bớt nóng, nhẹ ngực, dỡ hồi hộp, đầu còn đau nhức. Dùng đơn cũ, gia Đinh lãng 8g, vỏ quít 4g, giúp dương khí thông đạt lên trên, bội gia Bạc hà lên 8g, tân tán khai uất giải biểu.

Tuân sau tái khám: Bệnh nhân nói dầu vai lưng đã nhẹ nhàng bớt đau, mắt bớt choáng váng được ba phần, ngực bớt hồi hộp, ngủ yên, cổ còn vướng đờm, khó ráo, xem mạch thấy bộ trầm tế điêu hòa, can bộ huyền nhược, đoán là dương khí sẽ vượng, dương kinh được thông, phong hàn sẽ tan giải, dùng đơn cũ gia Trắc bá diệp 8g. Cây dâu 8g, bội Đinh lăng lên 10g để trợ khí thăng dương, Rau tần dày lá 6g, Củ nghệ 6g, Gừng sống 4g để hạ khí, tan uất, tan đờm.
Đơn này cho uống liên tiếp hai tuần 12 tháng, sau tái khám các chứng đều giảm rất nhiều, nhất là đầu nhẹ nhàng, không còn đau nhức như trước nữa mà chỉ ê rần chạy xuống vai lưng thôi.
Tiếp cho dùng thuốc điều khí hoạt huyết thông dương kinh nhu nhuận kinh mạch như: Rẻ Đinh làng, Cây dâu, Huyết rồng, cáy Đậu săn, Lạc tiên, Tơ hồng. Rau mơ, Rễ lức, Bạc hà, Ngãi cứu, Gừng sống, Hà thủ ô. Đậu đen.
Những vị kê trên đây gia giám chữa bệnh nhức đều thuộc dương khí hư, kinh mạch thất dưỡng, thanh khí chẳng sinh, đau nhức dầu, vai và lưng, thần kinh suy. tạng khí hư, hình thê’ tiều tụy, bệnh lâu ngày không khỏi.
Nhận xét: Chữa kiểu này có công dụng bổ ích chính khí mà tà tự giải tán, ít dùng phong dược mà phong hàn tự tiêu, y gia thường gọi chính khí đắc lực, tà vô dụng địa.