ĐÔNG Y CHỮA NHIỆT MIỆNG KÉO DÀI
Biện chứng Đông y:
Tâm Tỳ tích nhiệt, khí hoả thượng viêm, xâm nhập miệng lưỡi.
Cách trị:
Thanh nhiệt trừ hoả, giái uất tiêu viêm, dẫn nhiệt đi xuôhg, nội ngoại kiêm trị.
Đơn thuốc:
Thanh dạo tán (uống trong). Khẩu sang phấn (bôi ngoài).
Bài thuốc:
Thanh đạo tán: Đương quy 6g, Sinh địa 9g, Hoàng liên l,5g, Đơn bì 6g, Thăng ma 3g, Trúc diệp 3g, Trúc nhự 9g, Mộc thông 3g, Sinh thạch cao 10g, Sinh hoạt thạch 10g, Sinh cam thảo 3g, Liên kiều tâm 6g, Liên tử tâm 4,5g, Điều cầm 3g. Sắc uống mỗi ngày 1 thang. Chia làm 3 lần uông.
Khẩu sang phấn: Chân ngưu hoàng 0,015g, Thanh đại 0,3g, Bằng sa 0,9g, Băng phiến 0,3g, Chu sa 0,3g, Trân châu 0,018g, Đoạn Nhân trung bạch 0,3g (có thể nhúng vào dấm để dùng).
Tất cả nghiền nhỏ, cho vào lọ kín, để khỏi bốc mùi. Mỗi lần dùng một ít bôi chỗ bệnh một ngày 3 – 5 lần. Bôi xong khoảng 1 giờ rưỡi không được uống nước, và ra mồ hôi để giữ hiệu quả của thuốc.
Hỉệu quả lâm sàng:
Đỗ XX, nam, 47 ngày (sơ sinh), thành phô’ Tề Nam. Cháu bé bị lở miệng, trong miệng lở loét, thịt ở vùng má hàm, môi trên và dưới, lợi răng, đều bị lở loét to nhỏ không đều, xoang miệng, hàm trên lộ xương thông đến mũi; bú, uống nước thường chảy ra lỗ mũi, mệt mỏi gầy ốm như que củi, ăn uống khó khăn, đại tiện khô, tiểu tiện vàng.
Khám thấy nhiệt độ 37°5 C, văn chỉ tay tím đen, chất lưỡi đỏ sẫm, ít dịch, rêu lưỡi vàng khô, lợi răng lở, hàm trên lở loét lộ xương, bụng đầy. Nguyên nhân bệnh do Tâm Tỳ tích nhiệt quá thịnh, nhiệt độc nung đô’t, khí hoả thượng viêm, uất kết ở khoang miệng. Phép trị là thanh giải tích nhiệt ở Tâm Tỳ, giải độc tiêu viêm, dẫn nhiệt đi xuồng, trong và ngoài cùng trị. Cho uống Thanh đạo tán gia giảm và bôi Khẩu sang phấn các chỗ lở nát.
Khám lần 3: Tổng cộng uốhg 15 thang, các chứng đều tiêu hết, khỏi bệnh.
Nhận xét:
Bệnh này, Đông y cho là do tích nhiệt nặng, bệnh nhi tuổi còn nhỏ, bệnh tình nặng, hơi sợ rằng có thể bị nguy hiểm, khó trị. Thế nhưng, điều trị bằng thuốc uống lẫn thuốc bôi, bình tĩnh đưa ra cách dùng thuốc, tăng cường thêm việc vệ sinh, thu được kết quả tốt.
Nếu phối hợp dùng 2 phương pháp trên, thực tế lâm sàng cho thấy, đốì với nhiều trường hợp bệnh về miệng như họng viêm, amiđan viêm, kể cả nhiễm trùng khoang miệng đều có kết quả tốt (Hầu Hán Thầm – tỉnh Sơn Đông).
