Mạch và chứng của Quế chi khử thược dược gia thục tất long cốt mẫu lệ cứu nghịch thang
Điều 115. Thương hàn mạch phù thầy thuốc dùng nhầm phép chườm nóng để cưỡng bách cho ra mồ hôi, vong dương, nên phát cuồng, nằm ngồi không yên cho dùng Quế chi khử thược dược gia thục long cốt mẫu lệ cứu nghịch thang làm chủ.
Tóm tắt:
Chứng trạng và cách chữa trường hợp thương hàn vì dùng cách chườm nóng để cưỡng ra mồ hôi làm vong dương.
Thích nghĩa:
Thương hàn mạch phù là bệnh ỏ biểu, phải phát hãn để giải. Nếu dùng nhầm phép chườm nóng để cương cho ra mồ hôi làm cho dương khí tán loạn sẽ sinh ra chứng kinh cuồng, nằm ngồi không yên, cho nên dùng Quế chi khử thược dược gia thục tất, long cốt, mẫu lệ cứu nghịch thang, đế cứu chữa.
Quê chi khử thươc dươc gia thuc tất mẫu lệ, long côt cứu nghich thang:
Quế chi 3 lạng (bỏ vỏ)
Chích thảo 2 lạng
Sinh khương 3 lạng
Mẫu lệ 5 lạng (nung)
Thục tất 3 lạng
Long cốt 4 lạng
Sáu vị trên dùng 1 đấu 2 thảng nước, trước nấu thục tất cho cạn bớt 2 tháng rồi cho các vị kia vào sắc còn 3 thăng, lọc bỏ bã uổng ấm 1 thảng.
Nguyên bản chép: “Quế chi thang nay khử thược dược gia thục tất, mẫu lệ, long cổt”.
Ý nghĩa phương thuốc:
Phương này là thuốc chữa chứng vong dương kinh cuồng, dùng quế chi thang khử thược dược là thuốc âm nhu để trợ dương, gia long cốt và mẫu lệ để liễm chính khí trấn kinh, gia thục tất tiêu đòm để cắt cơn kinh cuồng. Các vị hợp lại để đạt được công hiệu liễm chính trấn kinh, chỉ cuồng và cứu nghịch.
