Bệnh do vi khuẩn, Neisseria gonorrhea gây nên, là loại song cầu sống trong tế bào. Chẩn đoán xác định bằng nuôi cấy để phát hiện nhiễm khuẩn niệu đạo và cổ tử cung hoặc làm phiến đồ nhuộm Gram đối với nam giới bị nhiễm khuẩn niệu đạo có triệu chứng.
Thời gian ủ bệnh: 4 – 7 ngày (đôi khi chỉ ngắn có 24 giờ và có khi dài tới 1 tháng).
Triệu chứng và dấu hiệu: Nam giới: khởi phát đột ngột; đái khó; tiết dịch mủ nhiều (có khi phải vuốt từ gốc dương vật ra mới thấy dịch đục như mủ chảy ra). Nam giới có thể có một hay hơn một triệu chứng hoặc chẳng có triệu chứng gì cả. Phụ nữ: thường không có triệu chứng gì nhưng cũng có thể có tiết dịch niệu đạo, đái khó, chảy máu giữa kỳ kinh, ra kinh nhiều, viêm cổ tử cung có tiết dịch mủ, viêm tiểu khung.
Chẩn đoán phân biệt: nhiễm Chlamydia cũng có thể có những triệu chứng tương tự và hai bệnh thường diễn ra đồng thời và đều cần được điều trị.
Biến chứng: Với phụ nữ: chửa ngoài tử cung, đau tiểu khung mạn tính, co hẹp niệu đạo, nhiễm khuẩn tuyến Bartholin. Với nam: viêm mào tinh hoàn, co hẹp niệu đạo. Nếu không được điều trị, có thể dẫn đến nhiễm khuẩn toàn thân lan toả, tử vong. Vô sinh là một biến chứng ở cả nam và nữ.
Ảnh hưởng đến thai nghén sơ sinh, sẩy thai, đẻ non, viêm nội trung sản mạc cấp, viêm mắt sơ sinh.
Điều trị:
Nhiễm khuẩn lậu đường sinh sản không có biến chứng: + Ceftriaxon 250mg, tiêm bắp 1 liều duy nhất hoặc
+ Spectinomycin 2gam, tiêm bắp 1 liều duy nhất hoặc + Cefotaxim 1gam, tiêm bắp 1 liều duy nhất + 40% vi khuẩn lậu kháng với kháng sinh nhóm quinolon
Nhiễm khuẩn lậu đường sinh sản khi có thai:
+ Ceftriaxon 250mg, tiêm bắp 1 liều duy nhất hoặc + Spectinomycin 2gam, tiêm bắp 1 liều duy nhất hoặc + Cefotaxim 1gam, tiêm bắp 1 liều duy nhất Nhiễm khuẩn lậu lan toả (toàn thân):
+ Ceftriaxon 250mg, tiêm bắp 1 mỗi ngày trong 7 ngày hoặc
+ Spectinomycin 2gam, tiêm bắp 2 lần mỗi ngày trong 3-7 ngày
+ Với viêm nội tâm mạc, điều trị tới 6 tuần.
Viêm kết mạc do lậu:
+ Ceftriaxon 125mg, tiêm bắp 1 liều duy nhất (với sơ sinh, 50mg/kg, tiêm bắp) hoặc
+ Spectìnomycín 2 gam, tiêm bắp 1 liều duy nhất hoặc
+ Azithromycin 2 gam, uống liều duy nhất.
Lưu ý: 40% vi khuẩn lậu kháng với quinolon và kháng với nhiều kháng sinh, đáng chú ý nhất là penicillin và tetracyclin.
