Băng huyết đờ tử cung sau sinh
Băng huyết do đờ tử cung sau sinh là một hiện tượng tử cung không co hồi lại được, không tạo được khối cầu an toàn dẫn tới tình trạng chảy máu cấp tính, sau đẻ nếu lượng máu mất trên 300ml hoặc gây hậu quả choáng do mất máu gọi là băng huyết và trở thành một tai biến rất nguy hiểm dễ dẫn đến tử vong cho sản phụ nếu không được chẩn đoán và xử trí kịp thời.
A. Nguyên nhân
– Chất lượng cơ tử cung xấu do đẻ nhiều lần, tử cung có sẹo, u xơ tử cung, tử cung dị dạng.
– Tử cung quá căng vì đa ối, đa thai, con to.
– Chuyển dạ kéo dài
– Nhiễm trùng ối
– Sản phụ suy nhược thiếu máu. Tăng huyết áp, nhiễm độc thai nghén.
– Gây mê sâu trong mổ lấy thai.
B. Đờ tử cung được chia làm hai loại
– Đờ tử cung còn phục hồi được khi sử dụng các kích thích về cơ học, hóa học, lý học. Tử cung co hồi được.
– Đờ tử cung không phục hồi là tử cung không co lại trước bất kỳ kích thích nào
C. Lâm sàng
Dấu hiệu quan trọng nhất là chảy máu đường âm đạo ngay sau sổ thai và sổ nhau, sau mổ lấy thai, máu có thể chảy từ từ hoặc ồ ạt, máu loãng kèm với máu cục lẫn màu đỏ tươi, máu chảy nhiều gây băng huyết gồm 3 mức độ:
– Mức độ nhẹ: 300 – 500ml
– Mức độ vừa: 500 – 1000 ml
– Mức độ nặng >1000 ml
– Khám tử cung: Tử cung giãn to, mềm, nhão, tử cung co hồi kém hoặc không co hồi được để tạo thành khối cầu an toàn, mặc dù nhau đã sổ, ấn vào đáy tử cung có nhiều máu loãng và cục chảy ra đường âm đạo. Cho tay vào buồng tử cung thấy có nhiều máu cục, không thấy tử co bóp chặt lấy thai của thầy thuốc. Nếu ra máu nhiều sản phụ xanh nhợt, mạch tăng, HA giảm, khát nước, chân tay lạnh vã mồ hôi.
* Triệu chứng toàn thân: Bệnh nhân có hội chứng mất máu.
D. Cận lâm sàng
HC, Hematocrit, Hemoglubin đều giảm.
E. Xử trí
– Phải xử trí khẩn trương, tiến hành song song cầm máu và hồi sức.
– Dùng mọi biện pháp cơ học để cầm máu: Xoa bóp tử cung, chèn động mạch chủ bụng, chẹn tử cung qua thành bụng.
– Thông tiểu để bàng quang rỗng, giảm đau bằng Dolargan 50mgx 01 ống tiêmTM
– Kiểm soát tử cung: Lấy hết nhau sót và máu cục, rồi tiêm bắp Oxytoxin 5 – 10 đơn vị. Có thể tiêm bắp nhắc lại hai lần nếu tử cung không co, tiêm
Ergometrin0,2mgx1ống tiêm bắp, Misoprostol 200Mg x 5viên đặt hậu môn.
– HồI sức truyền dịch, truyền máu và cho kháng sinh toàn thân.
– Nếu sau khi xoa bóp tử cung liên tục, đã tiêm thuốc co bóp tử cung nhưng máu tiếp tục chảy và mỗi khi ngừng co bóp tử cung lại bị nhão ra thì lại nghĩ đến đờ tử cung không hồi phục ngay lập tứ phải tiến hành mổ cắt tử cung.
Dự phòng
Đối với các sản phụ sinh nhiều lần có tiền sử băng huyết, thai to, thai nghén có nguy cơ cao – >không nên sinh ở tuyến cơ sở.
Thực hiện đẻ đúng qui cách, Chủ động truyền Oxytoxin với những ca chuyển dạ kéo dài, đa thai, sinh nhiều lần. Theo dõi sát sản phụ và vận động sinh đẻ có kế hoạch.
