Điều trị sỏi thận sỏi hệ tiết niệu
Điều trị nội khoa
Điều trị cơn đau quặn thận do sỏi
Giảm đau: thường các thuốc kháng viêm không Steroid có tác dụng tốt trong trường hợp này, có thể dùng Voltarene ống 75mg tiêm tĩnh mạch.
Trong trường hợp không có hiệu quả, các tác giả phương Tây thường khuyên nên sử dụng Morphin.
Giãn cơ trơn: tiêm tĩnh mạch các thuốc Buscopan, Drotaverin,…
Giảm lượng nước uống vào.
Kháng sinh, nếu có dấu hiệu nhiễm trùng, chú ý chọn những loại kháng sinh có tác dụng trên vi khuẩn gram âm. Cephalosporin thế hệ 3, Quinolone và các Aminozide thường được sử dụng nhiều, cần thay đổi liều lượng theo mức độ suy thận (nếu có) và tránh dùng Aminozide khi suy thận (kháng sinh độc thận).
Giải quyết nguyên nhân gây tắc nghẽn niệu quản (sỏi, dị dạng đường niệu gây ứ nước). Một số trường hợp sỏi niệu quản gây cơn đau quặn thận không đáp ứng với điều trị nội khoa thì cần chỉ định can thiệp phẫu thuật sớm để giải quyết tắc nghẽn. Tuỳ theo cơ địa bệnh nhân, số lượng, kích thước sỏi và tình trạng chức năng thận từng bên để quyết định dẫn lưu tối thiểu bể thận qua da hay có thể can thiệp lấy sỏi bằng mổ cấp cứu.
Dùng thuốc uống để làm tan sỏi có được không ? Đây là câu hỏi đã từ lâu được các nhà nghiên cứu xem xét. Hiện nay, người ta kết luận như sau:
Đối với hòn sỏi nhỏ và trơn láng
Nhờ sự nhu động của niệu quản hòn sỏi sẽ di chuyển dần để được tống ra ngoài. Điều này diễn tiến một cách tự nhiên chứ không phải do thuốc làm “bào mòn “ hòn sỏi như một số người thường nghĩ. Tuy nhiên thuốc lợi tiểu làm tăng dòng nước tiểu, thuốc chống viêm không stéoide làm cho niêm mạc niệu quản không bị phù nề làm cản trở sự di chuyển của sỏi nên có tác dụng tốt cho hòn sỏi chuyển động dễ dàng.
Chỉ có sỏi acid uric là tan được dưới tác dụng của thuốc
Đây là sỏi không cản quang thường gặp ở các nước phương tây. pH nước tiểu thường rất acid < 6 sỏi sẽ tan khi ta cho kiềm hóa nước tiểu, cách điều trị như sau:
Chế độ ăn: giảm đạm, kiêng rượu, bia, thuốc lá.
Cho bệnh nhân uống nhiều nước trên 2 lít nước mỗi ngày
Làm kiềm hóa nước tiểu bằng các loại thuốc
Bicarbonate de Sodium 5 -10g/ ngày
Foncitril 4000: 1-4 viên /ngày.Loại này có chứa các hóa chất citratesodium, citratepotassium, acid citrique, và triméthyl phloroglucinol.
Hungarie sản xuất với các thuốc như Malurit và Magurlit tương tự như Foncitril.
Cách dùng liều tấn công 3-4 viên/ngày cho đến khi pH > 7 sau đó duy trì từ 1-2 viên/ ngày và duy trì pH nước tiểu và đến khi siêu âm thấy hòn sỏi đã tan hết.
Allopurinol (zyloric)
Là thuốc ức chế purine liều 100- 300mg mổi ngày tùy theo pH nước tiểu dùng cùng với Foncitril cho đến khi sỏi tan hết trong trường hợp sỏi lớn có khi phải dùng thuốc liên tục trong nhiều tuần có thể gây tác dụng phụ như buồn nôn, tiêu chảy, ngứa, nổi mân ở da, suy chức năng gan. Nên uống thuốc sau khi ăn.
Điều trị thuốc phối hợp
Thuốc lợi tiểu loại thiazide sẽ giúp sự tái hấp thu calxi qua ống thận thường phải dùng kéo dài trong nhiều tháng mới có kết quả như Hypochlorothiazide (Esidrex) 1-2 viên/ngày.
Vitamin B6 có tác dụng tốt trong việc chống tạo sỏi oxalat (theo nghiên cứu Prien).
Điều trị nội khoa sau phẩu thuật mổ lấy sỏi
Vấn đề tái phát sỏi sau mổ là hết sức gay go, những yếu tố cho sự tái phát sỏi là
Sót sỏi sau phẫu thuật
Là yếu tố duy trì nhiễm trùng niệu làm sỏi phát triển
Tồn tại chỗ hẹp trên đường tiết niệu.
Nhiễm trùng niệu không điều trị dứt điểm
Điều cần thiết là phải điều trị dứt điểm nhiễm trùng niệu tốt nhất theo kháng sinh đồ thời gian từ 4-6 tuần.
Điều trị ngoại khoa
Mổ lấy sỏi
Các phương pháp khác – Phẩu thuật nội soi lấy sỏi.
Tán sỏi ngoài cơ thể
Lấy sỏi niệu quản qua da.
Điều trị dự phòng
Cho bệnh nhân uống nhiều nước, trên 2,5lít / ngày uống rải đều ra trong ngày.
Về chế độ ăn: tuỳ thuộc vào bản chất của sỏi mà có chỉ định thích hợp cho từng bệnh nhân.
Đối với sỏi Canxi – Loại trừ u tuyến cận giáp.
Điều trị tốt u tuỷ xương.
Các bệnh nhân có Canxi niệu tăng thì có thể cho dùng lợi tiểu Thiazide để làm giảm nồng độ Canxi niệu dưới 2 mmol/l.
Đối với sỏi Oxalate
Loại trừ các thức ăn giàu Oxalate như rau muống, Chocolate,…
Đối với sỏi Oxalate có Canxi niệu tăng và Phospho máu giảm thì có thể bổ sung Phospho: 0,5 -1 g uống.
Sỏi Cystine
Chế độ ăn nghèo các acide amine có lưu huỳnh.
