HOÀNG LIÊN: TÁC DỤNG CHỮA BỆNH, KIÊNG KỴ VÀ LIỀU DÙNG – 黄连
Tên dùng trong đơn thuốc:
Hồ hoàng liên Hồ liên.
Phần cho vào thuốc:
Rễ.
Bào chế:
Rửa sạch thái phiến đê’ dùng, cách chế như Hoàng liên.
Tính vị quy kinh:
Vị đắng, tính lạnh.
Vào bốn kinh:
phế, vị, can, đảm, kiêm vào hai kinh: tâm.
Công dụng:
Thanh nhiệt, yên kinh giật, trùng.
Chủ trị:
1- Chữa trẻ em cam tích do thấp nhiệt đọng lại lâu và kinh giản (Kinh giật)
2- Chữa nhiệt do thấp hỏa kết tụ đi đái ra máu, độc giang mai, mụn nhọt do chứng cam gây ra.
Ứng dụng và phân biệt:
Hồ hoàng liên với Hoàng liên giống nhau, có điều vị đáng tính hàn không mạnh bằng Hoàng liên, nhưng chất nặng sắc đen, tính trầm giáng rất nhanh, cho nên thanh đạo thấp nhiệt ờ hạ tiêu, thì hiệu quả điều trị nhanh hơn Hoàng liên.
Kiêng kỵ:
Phàm âm huyết quá hư, vị khí tỳ âm đều nhược, thì tuy có thấy chứng phát nhiệt củng kiêng, dù co’ ứng dụng cũng phải kèm thuốc kiện tỳ an vị.
Liều lượng:
tám phân đến một đồng cân năm phân.
Bài thuốc ví dụ:
Bài Hồ hoàng liên hoàn (Toàn ấu tâm giám phương) chữa trẻ em cam nhiệt, bụng trướng, người khô nóng. Hồ hoàng liên, Ngủ linh chi, cùng tán nhỏ, trộn với nước mát lợn đực làm viên, to như hạt đậu lành, uống với nước cơm.
Tham khảo:
Hoàng liên với Hồ hoàng liân cũng như Sài hồ với ngân sài hồ, cho nôn hai vị Hồ hoàng liên, Ngân sài hồ, thường cùng dùng với nhau.
