TÁC DỤNG CỦA CỦ SẮN DÂY LÀ GÌ?
葛根
CÁT CĂN
Tên dùng trong đơn thuốc:
Phấn cát căn (bột sắn dây sống), Can cát cân (sắn dây khô), Ói cát căn (sắn dây nướng), Sinh cát chấp (nước sắn dây sống).
Phần cho vào thuốc: Củ.
Bào chế:
Lấy nước lã rửa sạch củ, thái miếng mỏng, dùng sống hoặc giã lấy nước cốt, hoặc nướng mà dùng.
Tinh vị quy kinh:
VỊ cay, ngọt, tính bình. Vào hai kinh vị, bàng quang.
Công dụng:
Thuốc dẫn vào kinh Dương minh, giải cơ thoái nhiệt, thăng đề vị khí.
Chủ trị:
– Tà ở kinh Dương minh, chỉ nóng không lạnh, hoặc gáy, sau lưng cứng- đờ, hoặc Thái dương và Dương minh cùng hợp bệnh làm cho gáy lưng cứng đờ đều có thể dùng được.
– Bệnh Thái dương do hạ nhâm mà gây nên những chứng đi ỉa chày hiệp nhiệt hoặc sởi muốn mọc không mọc được, phần cơ nóng mãi không lui.
– Người bị tỳ hu kiêm cơ nhiệt ỉa chảy, co’ thê’ dùng Cát căn nướng.
ứng dụng và phân biệt:
– Cát căn dùng sống giải cơ nhiệt sinh tân dịch, dùng nướng kích thích vị khí mà đi lên. Thoái nhiệt nên dùng sống, cầm đi ỉa chày (chi tả) nên dùng nướng.
– Hoa cát căn giã được say rượu, nước cát căn sổng giải được ôn độc.
Kiêng kỵ:
Người àm hư hỏa vượng hoặc sốt nóng mà sợ lạnh phải thận trọng khi sử dụng.
Liều tượng:
1 đông cân đến 3 dồng cân
Bài thuốc vỉ dụ:
Bài Cát cân Hoàng cầm hoàng liên thang (Bài thuốc trong Thương hàn luận) chữa bệnh thuộc kinh Dương minh, no’ng nhiều, đi kiết lỵ hoặc suyễn thở, ra mồ hôi, và người uống rượu bị nhiệt suyễn.
Cát căn, Hoàng cầm, Hoàng liên, Chích cam thảo, đun Cát căn trước cho các vị thuốc sắc sau, bỏ bã, chia ra uống ấm.
