HOẠN MÔN

患門穴
EP 84 Huàn mén xué

Xuất xứ của huyệt Hoạn Môn:

«Cốt nhiệt bệnh cứu phương>>.

Đặc biệt của huyệt Hoạn Môn:

Kỳ huyệt.

Mô tả huyệt của huyệt Hoạn Môn:

Tương đương với huyệt Tâm du,

Tác dụng trị bệnh của huyệt Hoạn Môn:

Viêm khí quản, suyễn, lao phổi, suy nhược toàn thân do bệnh mãn tính.

Phương pháp châm cứu:

Cứu.

Tham khảo của huyệt Hoạn Môn:

1. «ĐỒ dực» ghi rằng: “Hễ chứng ngũ lao thất thương của đàn ông cũng như đàn bà, khí huyết suy tổn, sốt cơn nóng âm ỉ trong xương, ho đàm suyễn, ngũ tâm phiền nhiệt, tay chân mỏi mệt, gầy yếu đều chữa được cả. Lần đầu tiên điếm hai huyệt, bảo người bệnh ngay người đứng thẳng, lấy một dây mềm dài khoảng 3 – 4 thước xích vuốt qua sáp cho khỏi co rút, lấy đầu dây đê bằng đầu ngón tay cái theo nam tả nữ hữu, bảo bệnh nhân thuận theo lòng bàn chân, sau gót chân bước vững lại đưa dây ra phía sau, từ gót chân lên thẳng tới bắp chuối sát vói bắp thịt cho đến chính giữa nếp nhăn của chân thì bẻ gảy, sau đó bảo người bệnh thẳng người ngồi ngay. Chia đôi tóc ỏ giữa đỉnh đầu lộ ra khe giữa dầu, lấy dây đã vuốt sáp, đê một đầu ngang vói chóp mũi, để yên đưa dây đi lên dọc theo đầu, cổ, gáy, lưng, cho sát vào da thịt thõng xuống cho tới tận đầu dây rồi lấy bút đánh dấu (đây chưa phải là huyệt cứu) lấy riêng một dây nhỏ bảo bệnh nhân ngậm miệng, bẻ đôi dây ra đê yên nơi góc sống mũi, từ góc sóng mũi giữ yên chia ra hai bên phải trái
cho tđi hai mép miệng như dạng chữ A cắt ngang. Lại lấy dây này đê’ thẳng rồi để ngang chỗ đánh dấu trên vai lưng (dấu cũ), hai bên đầu dây của nó lấy bút đánh dấu, đây là lần đầu tiên hai huyệt nên cứu tên gọi là Hoạn môn” (Xem: Tú” hoa).
2. «Trung quốc chăm cứu học» Thừa Đạm Am ghi: Sách xưa thường hay kết hợp huyệt Hoạn môn với Tứ hoa gọi là “Tứ-hoa Hoạn- môn” gồm cả thảy 6 huyệt. (Xem: Tú’ hoa). Phương pháp điểm huyệt Hoạn môn theo sách xưa ghi rằng: “Lấy một sợi dây đo từ chính giữa nhượng chân của lắc léo đầu gối, đo thẳng từ đó đến thẳng giữa bắp chân (mặt sau chân) luôn xuống dưới bàn chân (duỗi thẳng) đến đầu ngón chân cái, xong cắt chỉ để làm thành một đoạn. Xong lấy dây này đo từ đầu của chóp mũi xuống giữa cổ, ra sau cô rồi thả thòng dây xuống ngay giữa sống lưng, ỏ đầu dây thòng ấy chấm làm dấu một điểm giả. Rồi lấy sợi dây ấy đo từ dưới lỗ mũi xiên ra hai bên khóe miệng làm thành chừ V ngược (A) mà điểm giữa đặt ở mũi, xong cắt đoạn A ấy đem đặt đỉnh ỏ điểm giả vừa có ở trước đây hai đầu dây thòng xuống hai bên là hai huyệt Hoạn môn.