Mạch và chứng của bài Quế chi gia Thược dược, Sinh khương, Nhân sâm thang
Điều 62. Sau khi phát hãn rồi mà mình còn đau nhức, mạch trầm trì, cho uống Quế chi gia thược dược sinh khương các vị 1 lạng, nhân sâm 3 lạng (thang) làm chủ.
Tóm tắt:
Cách chữa trường hợp phát hãn nhiều, hại dinh huyết, mình mẩy đau nhức.
Thích nghĩa:
Sau khi phát hãn, minh mẩy đau nhức, mạch thấy trầm trì (trầm là bệnh ở lý, trì là huyết không đủ). Sau khi phát hãn mình may đau nhức là ao mồ hôi ra nhiều, hao tổn dinh huyết, cân mạch mất sự nuôi dưỡng cho riển dùng Quế chi gia thược dược sinh khương nhân sâm thang làm chủ trị.
Quế chi gia thươc dược, sinh khương các vị đêu 1 lạng; riêng nhân sâm 3 lạng (thang):
Quế chi 1 lạng (bỏ vỏ)
Thược dược 1 lạng
Chích thảo 2 lạng
Nhân sâm 3 lạng
Đại táo 21 quả (xẻ ra)
Sinh khương 1 lạng
Sáu vị trên dùng 1,2 đấu nước, sắc còn 3 thảng, lọc bỏ bã, uống ấm mỗi lần 1 thảng. Nguyên bản chép: “Quế chi thang, nay gia thược dược, sinh khương, nhân sâm”.
Ý nghĩa của phương thuốc:
Phương này là bài thuôc điều hoà dinh vệ kiêm hoà huyết, ích khí sinh tân dịch. Dùng nguyên phương Quế chi thang làm chủ, ý nghĩa ỏ chỗ điều hoà dinh vệ, nhưng vì ra nhiều mồ hôi làm hao tổn dinh huyết. Cho nên gia thược dược để tư dưỡng sinh huyết, sinh khương để tuyên thông khí vệ dương, gia riêng nhân sâm để bổ hư sau cơn ra mồ hôi.
