CHỮA TIÊU HOÁ RỐI LOẠN DO TRÚNG ĐỘC BẰNG ĐÔNG Y
Biện chứng Đông y:
Âm của Tỳ Vị bị tổn thương, Can mộc hoành nghịch.
Cách trị:
Dĩ cam lý Vị (dùng vị ngọt điều hoà Vị), dĩ toan chế Can (dùng vị chua để ức chế Can khí).
Đơn thuốc:
Gia vị tỳ vị kiện vận thang.
Bài thuốc:
Tây dương sâm 2,1g (ép ỉấy nước uống trước), Mạch môn 9g, Bắc ngũ vị nhục 3g, Cát căn 4,5g, Xuyên hoàng liên 3g, Bạch thược 3g, Ô mai 1 quả, Phục linh 12g, Nam đậu 12g, Mộc qua 10g. sắc uống mỗi ngày 1 thang, chia 3 lần uống.
Hiệu quả lâm sàng:
Chu XX, nam, 10 tháng tuổi. BỊ bệnh 10 ngày, lúc đầu tiêu chảy, sau đó nóng sốt, điều trị ở bệnh viện địa phương nhiều ngày nhưng không khỏi, tiêu chảy còn tăng hơn. Chuyển sang điều trị Đông y. Tây y xét nghiệm, chẩn đoán tiêu hoá rôì loạn do trúng độc, mất nước độ 2. Thân nhiệt 39°c, mệt mỏi, hố mắt lõm sâu, phiền táo khát nước, nôn khan, bụng đầy, đi tiểu ít, không ân bú được, đại tiện mỗi ngày 10 lần, lưỡi đỏ hồng, thiếu tân dịch. Nguyên nhân bệnh do phần âm của Tỳ VỊ bị tổn thương nặng, dùng Gia vị Tỳ vị kiện vận thang, uống 1 thang. Sau khi uống thuốc, thân nhiệt hạ xuống, không quấy khóc, ngủ ngon, về đêm chỉ còn đại tiện 1 lần, còn khát nhiều, đi tiểu ít. Tiếp tục uông phương trên, thêm Sơn dược 12g, Nhu đạo căn (rễ lúa nếp) 9g, uống 2 thang, hết sốt, hết tiêu chảy, tân dịch phục hồi, khỏi bệnh.
Nhận xét:
Bệnh án trẻ nhỏ tiêu chảy nêu trên, lúc đầu do thấp nhiệt trở trệ ở trung tiêu, Tỳ Vị mất chức năng kiện vận, do điều trị lâu ngày không khồi, biến thành hư, Can mộc lấn sang khắc Tỳ thổ, mất nhiều chất điện giải, tân dịch (nước) càng hao tổn, vì vậy dùng phép phân thanh giáng trọc, lợi thuỷ, chỉ tả có hiệu quả, dùng vị ngọt để điều lý VỊ, dùng vị. chua để ức chế Can, đúng bệnh cho nên khỏi bệnh nhanh (Tạ Kỳ Ngạn – tỉnh Quảng Đông)
