VIÊM XOANG MŨI

(Phong độc phế)

Bệnh nhân:

(nam), 26 tuổi.
Cán bộ, Viện kỹ thuật quân sự.
Vào viện, ngày 19-4-78.
Số bệnh án: 0781, Cơ sở thừa kế (như trên).
Chứng bệnh: Viêm mũi dị ứng mãn tính và hen nhẹ, đã 10 năm nay hay đau lưng.

Khám:

Vọng: Môi đỏ, da mặt sáng.
Văn: Tiếng nói nhỏ, rồ rè.
Vấn: Có vợ mới có thai lần đầu, ở ngoài Bắc.
Thiết: Tay phải trầm trì.
Tay trái cương mà xích trầm.

Đoán bệnh:

Tỳ thận hư hàn, phong dộc nhập phế sinh viêm mũi.

Thuốc chữa:

Phòng phong 12g Kinh giới I2g
Ồ mai 4g             Mạch nha l0g
Son tra Sg           Bạch chi 5g
Binh lang 2g        Biên đậu 16g
Cam thảo 4g
Uống 5 thang trong tuần 36. Đó là phương chủ bệnh, sau mỏi tuần đến xin tái khám tùy theo mạch và bệnh mà gia những vị đó. vị sau đây chừng 5 – 3 vị, có vị nào dùng
Sa nhân I2g                            Hương phụ 12g
Đỗ trọng 16g                           Hồng hoa 2g
Tô diệp 4g                               Bạc hà 8g
Ngũ gia hì 12g                         Tế tân 2g
Xương bồ 12g                          Thiên niên kiện 12g
Xuyên khung 8g                       Sinh khương 4g
Thời gian uống ba tháng, khám 12 lần, uống 55 thang, kèm dùng hai loại thuốc nhét loại thuốc nhét lỗ mũi để ngoại trị.
Sau đến 20 tháng 9-78, bệnh nhân đến tái khám, phát biểu: sức khỏe đã hơn trước nhiều, bệnh viêm mũi đã hết, cháu đến cám ơn Bác, cháu được lệnh chuyển vê Bắc.
Ra Viện.

THẢO LUẬN

Bệnh lý.
Bệnh viêm xoang mũi dị ứng mãn tính này và cả bệnh hen nhẹ đều đã trên 10 năm, cứ mạch hữu trâm trì tả xích trầm mà đoán: bản chất tỳ thận hư hàn, phong tà nhập phũ mà phát.
Nhưng bao năm điều trị đã không chú ý đến tỳ thận hư hàn lại còn cho là phong nhiệt nhập phê’ rói đem thuốc tân lượng thanh nhiệt khu phong làm cho tỳ thận đã hư hàn lại hư hàn thêm mà kéo dài 10 nãm nay sinh đau lung nhức mỏi mà bệnh mũi lâu ngày hẳn là mọc nấm sinh trùng cắn ngứa và làm hen nhẹ.
Phép chữa là chủ ý ôn ờ than trong đó thêm phong dược thuộc loại tân tán đề’ ôn phế, khu phong, thông sát trùng là khỏi, ngoài dùng thuốc nhét mũi để kiêm trị voi thuốc thang cho mau. Thuốc nhét mũi theo phương của Y tổ Tuệ Tĩnh dùng mấy tuần thời có đỡ nhưng chậm mà không khói hán.
Qua đế tán.
Cuống dưa đá 10g         Hùng hoàng 8g
Phèn chua phi 8g           Băng phiên 1g
Ba vị tán nhỏ sau cho Băng phiến vào nghiên chung cho đ’êu lấy chút hồ đác dẻo luyện làm viên, mỗi viên liệu vừa lỗ mũi, mỗi tối khi đi ngủ nhét 1 viên vào lỗ mũi và chi nhét 1 bên (thay đổi nhau sáng sớm bỏ viên ấy đi).

Anh kêu chậm khỏi, tôi đổi dùng Băng bằng tán:
Băng bằng tán:
Bằng sa (tức hàn the phi chín) 20g
Băng phiến 1g
Bằng sa phi chín ròi nghiên nhỏ, xong nghiên Báng phiến trộn chung, để thuốc tàn không luyện viên, lấy bông gòn quấn vào đầu tăm chấm thuốc mà nhét mũi tùy lúc mà xức vào.
Anh dùng vài tuân, phản ánh bệnh mũi khỏi hoàn toàn, anh xin thêm 1 lọ nữa đem về Bắc phòng khi tái phát, ra Viện. (20-9-78).

Tác giả: Việt Cúc, Việt Hoàn.