Tuyến sinh dục có khuyết tật về gen
Những khuyết tật về gen ở tuyến sinh dục có thể dẫn đến không phân biệt giới tính ở các ống sinh dục, xoang niệu sinh dục và cơ quan sinh dục ngoài. Những bệnh nhân có bộ khảm nhiễm sắc thể 45 ,x trên 46,XY có cấu trúc bất thường ở nhiễm sắc thể Y hay có loạn sản tuyến sinh dục có ảnh hưởng đến hình thành tuyến sinh dục và ảnh hưởng đến nam tính hoá. Những bệnh nhân ấy cũng được coi như lưỡng tính nam giả. Những bệnh nhân có nhiễm sắc thể 46,XY và có rối loạn tuyến sinh dục thường có đột biến hay khuyên tật ở gen SRY trên nhiễm sắc thể Y, có nhân đôi ở gen AHCH ( DAX- 1) trên nhiễm sắc thể X và khuyết tật ở 9p- và 10q-.
Lưỡng tính giả nam cũng còn gặp trong bệnh Denys- Drash với 3 triệu chứng : Loạn sản thận, tăng huyết áp và u Wilms- Các bệnh nhân với các triệu chứng u Wilms- không có mống mắt- dị dạng sinh dục và kém phát triển trí tuệ (WAGR) cũng như các bệnh nhân có bệnh Denys-Drash đều có đột biến dị hợp tử ở gen ức chế u Wilms WT-1 ở nhiễm sắc thể 11
Bệnh nhân 46,XY có thể có đột biến dị hợp tử gen SF-1 (steroidogenic factor-1) thường có biệt hoá giới tính nữ và suy thượng thận nặng.
Hội chứng không có tinh hoàn bẩm sinh
Hội chứng không có tinh hoàn bẩm sinh (congenital Anorchia) xẩy ra trong hai tình huống. Nếu bệnh nhân XY có khuyết tật nặng ở tinh hoàn trước 8 tuần của thời kỳ phôi, sẽ xuất hiện biệt hoá nữ ở cơ quan sinh dục trong và ngoài- Ngược lại, nếu khuyết tật ở tinh hoàn xảy ra vào thời kỳ cuối của phôi sẽ có hiện tượng không có tinh hoàn (anorchia). Những bệnh nhân này có đầy đủ cơ quan sinh dục nam bên trong và bên ngoài, nhưng mô tuyến sinh dục thì thiếu hẳn.
Để chẩn đoán hội chứng không có tinh hoàn bẩm sinh, có thể cùng thử nghiệm hCG 1000-2000 Đơn vị / m2. Tiêm bắp 7 lần cách nhau một ngày- Nếu có tế bào Leydig bình thường, nồng độ testosteron máu sẽ tăng lên trên 200 ng/dl ( 6,9 n mol/L) ở trước tuổi dậy thì. Đối với các trẻ em dưới 4 tuổi và các trẻ trên 10 tuổi, định lượng FSH huyết tương cũng có thể đánh giá sự tồn tại nguyên vẹn của tinh hoàn. Một thử nghiệm với lOOmicrogam GnRH tiêm tĩnh mạch cũng hữu ích cho việc cơ chế ngược của tinh hoàn lên hạ đồi – tuyến yên Nếu sau khi tiêm mà nồng độ LH và FSH tăng cao, nhưng không có đáp ứng của testosteron, có thể khẳng định không có mô tinh hoàn. Gần đây định lượng hormon kháng Muller và inhibin cũng có thể chẩn đoán sự thiếu hụt của tế bào Sertoli.
Hội chứng tồn tại ống Muller
Một số bệnh nhân có cơ quan sinh dục ngoài nam bình thường, nhưng vẫn có các ống Muller. Nguyên nhân là do các tế bào Sertoli không tổng hợp được hormon kháng Muller hay có khuyết tật ở thụ thể của hormon kháng Muller. Bệnh lý này di truyền theo kiểu autosom lép.Gen mã hoá hormon kháng Muller đã được cấy dòng và tìm thấy ở nhiễm sắc thể lq. Gần đây, người ta cũng tìm thấy thụ thể kháng Muller và đột biến ở thụ thể này làm mất tác dụng của hormon kháng Muller.
Một số khuyết tật khác
Lỗ đái thấp
Tần số mắc bệnh này là 1/300 trẻ sơ sinh nam. Di tật thường kèm theo cong dương vật về phía bụng dương vật do vạt sơ co kéo. Một số nguyên nhân được nêu lên, như các tế bào Leydig kém hiệu quả, đề kháng ở tế bào đích, thiếu sự phối hợp trong thời gian giữa testosteron và thời điểm đáp ứng của mô đích. Một số tác giả còn nêu có bất thường của thụ thể androgen, lệch hướng trong sự trưởng thành của trục hạ đồi tuyến yên tinh hoàn, khuyết tật 5 alpha reductase.
Một số nguyên nhân di truyền cũng được kể đến. Một tác giả tìm nguyên nhân của 100 lỗ đái thấp như sau: 1 bệnh nhân nữ XX có tăng sản tuyến thượng thận bẩm sinh, 5 bệnh nhân có dị dạng nhiễm sắc thể giới tính, 1 bệnh nhân XY có loạn sản không hoàn toàn tuyến sinh dục, 9 bệnh nhân do nguyên nhân mẹ dùng thuốc ngừa thai progesteron trong 3 tháng đầu. Như vậy có khoảng 15% bệnh nhân có nguyên nhân tìm ra.
Dương vật bé
Có 3 nguyên nhân được đề cập để giải thích khuyết tật này : Nguyên nhân chủ yếulà thiểu năng testosteron của thai nhi, và ít gặp hơn là thiếu men 5 alpha reductase và khuyết tật tại thụ thể androgen. Vì trong 8-12 tuần đầu của thai kỳ, testosteron được tổng hợp dưới sự chỉ huy của hCG và vai trò của LH của thai nhi chỉ có hiệu lực từ giữa thai kỳ, nên có nhiều bệnh nhân nam có 580khuyết tật ở tuyến yên vẫncó biệt hoá giới tính nam bình thường nhưng dương vật bé.
Vì vậy, việc điều trị cần trước hết sử dụng testosteron và trong thực tế đã có nhiều kết quả tốt. Bệnh nhân có cương dương và phóng tinh. Việc chuyển giới sang nữ, do dương vật không đáp ứng là việc bất đắc dĩ.
Sau cùng, một số khuyết tật rất hiếm là không có dương vật, mà chỉ có niệu đạo thông vào trực tràng hay đổ ra tầng sinh môn.
